SPIS TREŚCI
1. WSTĘP I SŁOWNIK POJĘĆ.....................................................................................................5
1.1. Zadania Gminy w zakresie gospodarki odpadami.........................................................................7
1.2. Słownik pojęć użytych w planie....................................................................................................9
1.3. Wyjaśnienia skrótów ogólnych....................................................................................................11
1.4. Wyjaśnienia skrótów specyficznych............................................................................................11
PODSTAWOWE INFORMACJE CHARAKTERYZUJĄCE OBSZAR GMINY MIASTALIPNO..........................................................................................................................12
2.1. Położenie geograficzne................................................................................................................12
2.2.Warunki glebowe i hydrogeologiczne..........................................................................................13
2.2.1. Warunki glebowe mające wpływ na lokalizacje nowego składowiska....................................13
2.2.2. Warunki hydrogeologiczne mające wpływ na lokalizację nowego składowiska.....................14
2.3. Sytuacja demograficzna i prognoza liczby mieszkańców............................................................16
2.4. Sytuacja gospodarcza...................................................................................................................18
2.4.1. Struktura agrarna......................................................................................................................18
2.4.2. Sektor prywatny........................................................................................................................18
2.4.3. Sektor publiczny.......................................................................................................................19
2.4.4. Wykorzystanie rolniczej przestrzeni produkcyjnej...................................................................19
2.4.5. Przetwórstwo rolno – spożywcze.............................................................................................20
2.5. Uwarunkowania infrastrukturalne...............................................................................................20
3. ANALIZA AKTUALNEGO STANU GOSPODARKI ODPADAMI....................................21
3.1. Rodzaj, ilość i źródła powstawania odpadów..............................................................................22
3.1.1. Bilans odpadów komunalnych..................................................................................................22
3.1.2. Inne odpady...............................................................................................................................26
3.2. Rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku i unieszkodliwiania...............................................................................................................................29
3.3. Rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobowa instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w szczególności odpadów komunalnych...........................................................................41
3.4. Wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, transportu, odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów komunalnych na terenie Gminy Miasta Lipno.....................................46
3.5. Identyfikacja problemów w zakresie gospodarowania odpadami na terenie Gminy Miasta Lipno.......................................................................................................................................46
4. CELE SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY MIASTA LIPNO...............46
5. PROGNOZA ZMIAN ILOŚCI I SKŁAD ODPADÓW...........................................................49
ZADANIA DO REALIZACJI W RAMACH SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI DO 2013 ROKU NA TERENIE GMINY MIASTA LIPNO..................50
6.1. Prewencja i minimalizacja powstawania odpadów odpadów......................................................52
6.2. Gospodarowanie i transport odpadów zmieszanych....................................................................53
6.3. Gromadzenie i transport odpadów opakowaniowych..................................................................54
6.4. Gromadzenie i transport odpadów niebezpiecznych...................................................................55
6.5. Gromadzenie i transport odpadów biodegradowalnych..............................................................56
6.6. Gromadzenie i transport odpadów wielkogabarytowych............................................................56
6.7. Gromadzenie i transport odpadów budowlanych........................................................................57
7. DOCELOWY SYSTEM ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW NA TERENIE GMINY MIASTA LIPNO............................................................................................57
7.1. Gminne Centrum Recyklingu......................................................................................................57
7.2. Kompostowanie odpadów biodegradowalnych...........................................................................58
8. MOŻLIWOŚCI FINANSOWANIA PGO..................................................................................59
8.1. Zasady finansowania...................................................................................................................59
8.1.1. Koszty inwestycyjne.................................................................................................................59
8.1.2. Koszty eksploatacyjne..............................................................................................................60
8.2. Inne źródła finansowania.............................................................................................................61
8.3. Środki Unii Europejskiej.............................................................................................................61
8.4. Harmonogram i sposób finansowania realizacji zadań do roku 2010 z perspektywą na 2011 - 2013 ........................................................................................................................................62
9. SPOSÓB MONITORINGU I OCENY WDRAŻANIA PLANU..............................................62
10. ANALIZA ODDZIAŁYWANIA PLANU NA ŚRODOWISKO.............................................64
11. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM................................................74
SPIS TABEL
Tabela 1: Powierzchnia i ludność powiatu lipnowskiego na tle województwa na koniec 2006r.….....................................................................................................................................……16
Tabela 2: Bezrobocie na koniec 2006 r………………………………………………………...….17
Tabela 3: Struktura własności ziemi w granicach administracyjnych miasta Lipno.....................18
Tabela 4: Bilans odpadów komunalnych w/g stanu na rok 2007…………………………..……..23
Tabela 5: Szacunkowa masa poszczególnych strumieni odpadów komunalnych…...………...….23
Tabela 6: Średni procentowy skład odpadów komunalnych wytworzonych w miastach, na obszarach wiejskich i z obiektów infrastruktury……………....……………………………….25
Tabela 7: Bilans strumieni odpadów z gospodarstw domowych………………...………………...25
Tabela 8: Skład morfologiczny odpadów z infrastruktury………………...……………………....26
Tabela 9: Skład morfologiczny odpadów wielkogabarytowych……..…………………………….27
Tabela 10: Składniki odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych..………..28
Tabela 11: Skład odpadów budowlanych i poremontowych……………...………..……………...29
Tabela 12: Linia segregacji odpadów z selektywnej zbiórki............................................................30
Tabela 13: Kompostownia.................................................................................................................30
Tabela 14: Stanowisko do demontażu odpadów wielkogabarytowych............................................30
Tabela 15: Dopuszczalna ilość i rodzaj odpadów przewidywanych do unieszkodliwienia przez składowanie na kwaterach Nr I i II składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne..............................................................................................................................................31
Tabela 16: Miejsca magazynowania odpadów przed przekazaniem ich następnemu posiadaczowi......................................................................................................................................33
Tabela 17: Miejsca magazynowania odpadów przed poddaniem ich procesowi kompostowania..................................................................................................................................36
Tabela 18: Miejsce magazynowania odpadów przed poddaniem ich procesowi demontażu..........37
Tabela 19: Miejsca magazynowania odpadów przed składowaniem ich w kwaterach składowiska........................................................................................................................................39
Tabela 20: Prognozowany podział na strumienie jakościowe odpadów komunalnych województwa kujawsko - pomorskiego dla roku 2010 (%)..............................................................49
Tabela 21: Realizacja zadań..............................................................................................................62
Tabela 22: Informacje o wytwarzaniu i gospodarowaniu odpadami……………………...……...63
Załączniki:
- Mapa dokumentacyjna w skali 1 : 100 000
Plan gospodarki odpadami dla Gminy i Miasta Lipno powstał jako realizacja ustawy o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001r. (Dz. U. Nr 62, poz. 628), która w rozdziale 3, art. 14÷16 wprowadza obowiązek opracowania planu gospodarki odpadami na szczeblu krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym.
Niniejszy plan gospodarki odpadami uwzględnia zapisy zawarte w aktualnie obowiązujących aktach prawnych z zakresu gospodarki odpadami. Dokumentem nadrzędnym wobec planu gospodarki odpadami dla Gminy Miasta Lipno jest plan gospodarki odpadami województwa kujawsko-pomorskiego (WPGO).
Zakres gminnego planu gospodarki odpadami określa ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 13 marca 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 46, poz. 333 z dnia 13 marca 2006 r.) paragraf 4:
aktualny stan gospodarki odpadami, w tym:
rodzaj, ilość i źródła powstawania odpadów,
rodzaj, i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku,
rodzaj, i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania,
istniejące systemy zbierania odpadów,
rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobową instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów,
wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie odbierania, zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów,
identyfikację problemów w zakresie gospodarowania odpadami,
uwzględniające podstawowe informacje charakteryzujące z punktu widzenia gospodarki odpadami obszar, dla którego jest sporządzany plan gospodarki odpadami, a w szczególności położenie geograficzne, sytuację demograficzną, sytuację gospodarczą oraz warunki glebowe, hydrogeologiczne i hydrologiczne, mogące mieć wpływ na lokalizację instalacji gospodarki odpadami;
prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami, w tym również wynikające ze zmian demograficznych i gospodarczych;
cele w zakresie gospodarki odpadami z podaniem terminów ich osiągania;
działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami, w tym:
działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów,
działania zmierzające do ograniczenia ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko,
działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów,
działania zmierzające do redukcji ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, kierowanych na składowiska odpadów;
rodzaj i harmonogram realizacji przedsięwzięć oraz instytucje odpowiedzialne za ich realizację;
sposoby finansowania, w tym instrumenty finansowe służące realizacji zamierzonych celów, z uwzględnieniem harmonogramu uruchamiania środków finansowych i ich źródeł;
system monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów pozwalający na określenie sposobu oraz stopnia realizacji celów i zadań zdefiniowanych w planie gospodarki odpadami, z uwzględnieniem ich jakości i ilości.
Zgodnie z art. 15.7a ustawy o odpadach, gminny plan gospodarki odpadami obejmuje odpady komunalne powstające na obszarze danej gminy oraz przywożone na jej obszar z uwzględnieniem odpadów komunalnych ulegających biodegradacji oraz odpadów niebezpiecznych zawartych w odpadach komunalnych.
Zgodnie z zapisem art. 14.5 ustawy o odpadach projekt planu gminnego opracowuje Burmistrz Miasta Lipna. Projekt planu podlega zaopiniowaniu przez zarząd województwa oraz przez zarząd powiatu.
Sprawozdania z realizacji gminnego planu gospodarki odpadami, obejmujące okres dwóch lat kalendarzowych, według stanu na dzień 31 grudnia roku kończącego ten okres, przygotowuje organ wykonawczy gminy (art. 14.12b). Sprawozdanie z realizacji planu gospodarki odpadami organ wykonawczy gminy przedkłada radzie gminy i zarządowi powiatu w terminie do dnia 31 marca po upływie okresu sprawozdawczego (art. 14.13). Aktualizację planu gospodarki odpadami przeprowadza się nie rzadziej niż co 4 lata (art. 14.14).
Zgodnie ze znowelizowaną ustawą o odpadach, do obowiązkowych zadań własnych gmin w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi należy:
1) zapewnianie objęcia wszystkich mieszkańców gminy zorganizowanym systemem odbierania wszystkich rodzajów odpadów komunalnych,
2) zapewnianie warunków funkcjonowania systemu selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych, aby było możliwe:
a) ograniczenie składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,
b) wydzielanie odpadów niebezpiecznych z odpadów komunalnych,
c) osiągnięcie poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych,
3) zapewnianie budowy, utrzymania i eksploatacji własnych lub wspólnych z innymi gminami lub przedsiębiorcami instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych albo zapewnienie warunków do budowy, utrzymania i eksploatacji instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych przez przedsiębiorców,
4) zapewnianie warunków ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania:
a) do dnia 31 grudnia 2010 r. – do nie więcej niż 75% wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,
b) do dnia 31 grudnia 2013 r. – do nie więcej niż 50% wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,
c) do dnia 31 grudnia 2020 r. – do nie więcej niż 35% wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji
w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r.
Zgodnie z ustawą o utrzymaniu czystości i porządku na terenach gmin do obowiązkowych zadań własnych gmin w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi należy:
1. Utrzymanie czystości i porządku w gminach należy do obowiązkowych zadań własnych gminy.
2. Gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności:
1) tworzą warunki do wykonywania prac związanych z utrzymaniem czystości i porządku na terenie gminy lub zapewniają wykonanie tych prac przez tworzenie odpowiednich jednostek organizacyjnych,
2) zapewniają budowę, utrzymanie i eksploatację własnych lub wspólnych z innymi gminami:
a) stacji zlewnych, w przypadku, gdy podłączenie wszystkich nieruchomości do sieci kanalizacyjnej jest niemożliwe lub powoduje nadmierne koszty,
b) instalacji i urządzeń do zbierania, transportu i unieszkodliwiania zwłok zwierzęcych lub ich części,
c) szaletów publicznych,
3) zapobiegają zanieczyszczaniu ulic, placów i terenów otwartych, w szczególności przez: zbieranie i pozbywanie się błota, śniegu, lodu oraz innych zanieczyszczeń uprzątniętych z chodników przez właścicieli nieruchomości oraz odpadów zgromadzonych w przeznaczonych do tego celu urządzeniach ustawionych na chodniku,
4) określają wymagania wobec osób utrzymujących zwierzęta domowe w zakresie bezpieczeństwa i czystości w miejscach publicznych,
5) organizują ochronę przed bezdomnymi zwierzętami na zasadach określonych w odrębnych przepisach,
6) udostępniają mieszkańcom na stronie internetowej oraz w sposób zwyczajowo przyjęty informację o znajdujących się na terenie gminy zbierających zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny pochodzący z gospodarstw domowych, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr 180, poz. 1495), zawierającą:
a) firmę, oznaczenie siedziby i adres albo imię, nazwisko i adres zbierającego zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny,
adresy punktów zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, w tym punktów sprzedaży sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
7) zapewniają zbieranie, transport i unieszkodliwianie zwłok bezdomnych zwierząt lub ich części oraz współdziałają z przedsiębiorcami podejmującymi działalność w tym zakresie,
8) znakują obszary dotknięte lub zagrożone chorobą zakaźną zwierząt.
3. Gminy prowadzą ewidencję:
1) zbiorników bezodpływowych w celu kontroli częstotliwości ich opróżniania oraz w celu opracowania planu rozwoju sieci kanalizacyjnej,
2) przydomowych oczyszczalni ścieków w celu kontroli częstotliwości i sposobu pozbywania się komunalnych osadów ściekowych oraz w celu opracowania planu rozwoju sieci kanalizacyjnej,
3) umów zawartych na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości w celu kontroli wykonywania przez właścicieli nieruchomości i przedsiębiorców obowiązków wynikających z ustawy.
1) gospodarowaniu odpadami - rozumie się przez to zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów, w tym również nadzór nad takimi działaniami oraz nad miejscami unieszkodliwiania odpadów,
2) komunalnych osadach ściekowych - rozumie się przez to pochodzący z oczyszczalni ścieków osad z komór fermentacyjnych oraz innych instalacji służących do oczyszczania ścieków komunalnych oraz innych ścieków o składzie zbliżonym do składu ścieków komunalnych,
3) magazynowaniu odpadów - rozumie się przez to czasowe przetrzymywanie lub gromadzenie odpadów przed ich transportem, odzyskiem lub unieszkodliwianiem,
4) odpadach komunalnych - rozumie się przez to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych,
5) odpadach medycznych - rozumie się przez to odpady powstające w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań i doświadczeń naukowych w zakresie medycyny,
6) odpadach obojętnych - rozumie się przez to odpady, które nie ulegają istotnym przemianom fizycznym, chemicznym lub biologicznym; są nierozpuszczalne, nie wchodzą w reakcje fizyczne ani chemiczne, nie powodują zanieczyszczenia środowiska lub zagrożenia dla zdrowia ludzi, nie ulegają biodegradacji i nie wpływają niekorzystnie na materię, z którą się kontaktują; ogólna zawartość zanieczyszczeń w tych odpadach oraz zdolność do ich wymywania, a także negatywne oddziaływanie na środowisko odcieku muszą być nieznaczne, a w szczególności nie powinny stanowić zagrożenia dla jakości wód powierzchniowych, wód podziemnych, gleby i ziemi,
7) odpadach ulegających biodegradacji - rozumie się przez to odpady, które ulegają rozkładowi tlenowemu lub beztlenowemu przy udziale mikroorganizmów,
8) odpadach weterynaryjnych - rozumie się przez to odpady powstające w związku z badaniem, leczeniem zwierząt lub świadczeniem usług weterynaryjnych, a także w związku z prowadzeniem badań naukowych i doświadczeń na zwierzętach,
9) odzysku - rozumie się przez to wszelkie działania, niestwarzające zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska, polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub w części, lub prowadzące do odzyskania z odpadów substancji, materiałów lub energii i ich wykorzystania, określone w załączniku nr 5 do ustawy,
10) odzysku energii - rozumie się przez to termiczne przekształcanie odpadów w celu odzyskania energii,
11) olejach odpadowych - rozumie się przez to wszelkie oleje smarowe lub przemysłowe, które nie nadają się już do zastosowania, do którego były pierwotnie przeznaczone, a w szczególności zużyte oleje z silników spalinowych i oleje przekładniowe, a także oleje smarowe, oleje do turbin i oleje hydrauliczne,
12) PCB - rozumie się przez to polichlorowane difenyle, polichlorowane trifenyle,monometylotetrachlorodifenylometan, monometylodichlorodifenylometan, monometylodibromodifenylometan oraz mieszaniny zawierające jakąkolwiek z tych substancji w ilości powyżej 0,005% wagowo łącznie,
13) posiadaczu odpadów - rozumie się przez to każdego, kto faktycznie włada odpadami (wytwórcę odpadów, inną osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną); domniemywa się, że władający powierzchnią ziemi jest posiadaczem odpadów znajdujących się na nieruchomości,
14) recyklingu - rozumie się przez to taki odzysk, który polega na powtórnym przetwarzaniu substancji lub materiałów zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub materiału o przeznaczeniu pierwotnym lub o innym przeznaczeniu, w tym też recykling organiczny, z wyjątkiem odzysku energii,
15) recyklingu organicznym - rozumie się przez to obróbkę tlenową, w tym kompostowanie, lub beztlenową odpadów, które ulegają rozkładowi biologicznemu w kontrolowanych warunkach przy wykorzystaniu mikroorganizmów, w wyniku której powstaje materia organiczna lub metan; składowanie na składowisku odpadów nie jest traktowane jako recykling organiczny,
16) składowisku odpadów - rozumie się przez to obiekt budowlany przeznaczony do składowania odpadów,
17) spalarni odpadów - rozumie się przez to instalację, w której zachodzi termiczne przekształcanie odpadów w celu ich unieszkodliwienia,
18) staroście - rozumie się przez to także prezydenta miasta na prawach powiatu,
19) stosowaniu komunalnych osadów ściekowych - rozumie się przez to rozprowadzanie na powierzchni ziemi lub wprowadzanie komunalnych osadów ściekowych do gleby w celu ich wykorzystywania,
20) termicznym przekształcaniu odpadów - rozumie się przez to procesy utleniania odpadów, w tym spalania, zgazowywania, lub rozkładu odpadów, w tym rozkładu pirolitycznego, prowadzone w przeznaczonych do tego instalacjach lub urządzeniach na zasadach określonych w przepisach szczegółowych,
21) unieszkodliwianiu odpadów - rozumie się przez to poddanie odpadów procesom przekształceń biologicznych, fizycznych lub chemicznych określonym w załączniku nr 6 do ustawy w celu doprowadzenia ich do stanu, który nie stwarza zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska,
22) wytwórcy odpadów - rozumie się przez to każdego, którego działalność lub bytowanie powoduje powstawanie odpadów, oraz każdego, kto przeprowadza wstępne przetwarzanie, mieszanie lub inne działania powodujące zmianę charakteru lub składu tych odpadów,
23) zbieraniu odpadów - rozumie się przez to każde działanie, w szczególności umieszczanie w pojemnikach, segregowanie i magazynowanie odpadów, które ma na celu przygotowanie ich do transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania.
GFOŚiGW – Gminny Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
WFOŚiGW – Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
NFOŚiGW – Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
EFRR – Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
NGO – organizacje pozarządowe
KPGO – Krajowy Plan Gospodarki Odpadami
WPGO - Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami
PPGO – Powiatowy Plan Gospodarki Odpadami
GCR – Gminne Centrum Recyklingu
Mg – megagram, 1 tona.
Lipno położone jest na terenie Pojezierza Dobrzyńskiego nad rzeką Mień, dzielącą miasto na część północną i południową. Z punktu widzenia środowiska naturalnego, obszar Lipna położony jest głównie w jednej jednostce geograficznej - Wysoczyźnie Dobrzyńskiej, rozciągniętej równoleżnikowo dolinę rzeki Mień i uchodzących do niej licznych dolinek bocznych. Wysoczyzna Dobrzyńska zbudowana jest z dużej miąższości kompleksu gliny morenowej piaszczystej, półplastycznej i plastycznej, często pokrytej cienkim płaszczem(1-3 m) utworów piaszczysto - żwirowych. Kompleks glin morenowych urozmaicają liczne przewarstwienia i wkładki utworów piaszczystych. Glina morenowa w całym swym profilu występuje w lewobrzeżnej strefie przybocznej rzeki Mień i w części północnej. W części południowej analizowanego terenu glina morenowa pokryta jest, o zróżnicowanej miąższości i składzie mechanicznym, utworami piaszczystymi. W utwory morenowe wcięta jest zarówno dolina rzeki Mień jak i uchodzące do niej liczne dolinki boczne. Jednak tylko w jej dolnej części wschodniej jak i zachodniej (z wyłączeniem odcinka centralnego doliny i dolinek bocznych), dolina posiada wykształcone poziomy o charakterze akumulacyjnym zbudowane z utworów fluwialnych i fluwioglacyjnych. Dotyczy to szczególnie obszaru prawobrzeżnej doliny w części wschodniej i obustronnej części zachodniej.
Budowa geologiczna wraz z rzeźbą terenu (drenaż wód opadowych) sprawia, że na analizowanym terenie poziom wód podziemnych – czwartorzędowych występuje stosunkowo głęboko . Zwierciadło to nie ma kontaktu z wodami rzeki Mień ( około 30 m głębiej ) Z wód tych korzystają wszystkie ujęcia komunalne jak i przemysłowe, zlokalizowane w linii równoleżnikowej między główną drogą Toruń – Włocławek a linią kolejową.
Obszar administrowany przez miasto Lipno znajduje się pod względem klimatycznym, w centralnej części Polski, charakteryzującej się opadami atmosferycznymi mniejszymi o około 100 mm od wartości średnich przy nieznacznym zwiększonym parowaniu terenowym. To sprawia że region ten należy do obszarów deficytowych, ubogich w wodę.
Z punktu widzenia warunków aerologicznych, badany teren podlega przeważającemu wiatrowi z sektora zachodniego. Oznacza to, że każda zabudowa przemysłowa i lokalizacja wysypiska śmieci i oczyszczalni ścieków (zanieczyszczająca atmosferę) , terenów leżących w zachodnim sektorze miasta, będzie stwarzała konflikt na linii człowiek – środowisko przyrodnicze.
Analizowany teren, ze względu na dogodne stosunki gruntowo – wodne (wilgotność gleb), charakteryzuje się warunkami sprzyjającymi rolnictwu tylko w strefie doliny rzeki Mień, w jej prawobrzeżnej części wschodniej i obustronnej zachodniej, istnieją sprzyjające warunki do rozwoju szaty leśnej. Ogólna powierzchnia miasta wynosi 1088 ha , zamieszkuje go 15 700 ludności (źródło rocznik statystyczny województwa 2003r.)
Wierzchnia warstwa skorupy ziemskiej w użytkowaniu rolniczym spełnia najważniejszą rolę. To ona tworzy siedlisko dla wzrostu i rozwoju wielu gatunków roślin uprawnych. Urodzajność gleb, zależy od geomorfologii i budowy geologicznej podłoża. Obszar miasta Lipno położony jest na falistej wysoczyźnie morenowej, gdzie w podłoży zalegają gliny zwałowe, żwiry i piaski wodnolodowcowe oraz torfy niskie. Na tym podłożu rozwinęły się różne typy genetyczne gleb o zróżnicowanej przydatności dla rolnictwa.
W północno-wschodniej i południowo-zachodniej części miasta na podłożu glin zwałowych lekkich i piasków leżących na glinach, rozwinęły się gleby płowe z płatami gleb brunatnych. Tworzą kompleksy gleb średnio urodzajnych, ale dość zasobnych w składniki pokarmowe dla roślin uprawnych. W klasyfikacji bonitacyjnej gleb, należą do klas IIIa – IVb.
W południowej części miasta, występuje duże zróżnicowanie typów genetycznych gleb. Występują gleby rdzawe, genetycznie związane z utworami piaszczystymi różnej genezy oraz płaty gleb płowych i brunatnych, powstały one na podłożu glin piaszczystych i piasków słabo-gliniastych. W użytkowaniu rolniczym charakteryzują się różną przydatnością. Bonitacyjnie należą do klas IVb – VI Rz.
Ponadto na terenie miasta, a szczególnie w jej środkowej części, występują gleby typu hydromorficznego. Wytworzyły się na rynnach polodowcowych dolin rzecznych. Najczęściej typem genetycznym są gleby torfowe, powstałe na bazie torfów niskich. W rolniczej przydatności wykorzystywane są jako trwałe a użytki zielone (łąki).
W rejonie badań – nowopowstałego składowiska zlokalizowanego w Lipnie przy ul. Wyszyńskiego - przeważają gleby średniej jakości, gównie VI klasy bonitacyjnej.
Dotychczas nie było prowadzonych żadnych badań gleb w tym rejonie. 0 wielkości zanieczyszczenia w glebach decydują warunki otoczenia (sąsiedztwo istniejącego wysypiska), możliwości wywiewania lekkich frakcji odpadów, pyh5w z terenu wysypiska (ograniczone warunki ze względu na podpoziomowych charakter deponowania odpadów), warunki atmosferyczne (wiatry, zanieczyszczenie opadów atmosferycznych). Poniżej przedstawiono wartości ładunków poszczególnych zanieczyszczeń na terenie województwa kujawsko — pomorskiego [9], wnoszone miesięcznie przez opady atmosferyczne w 2000 r. na 1 ha powierzchni:
• chlorków 0,15-1,05 kg,
• siarczanów 0,73 - 3,27 kg,
• azotynów i azotanów 0,09 - 0,56 kg,
• azotu amonowego 0,17 - 1,46 kg,
• sodu 0,11 - 0,60 kg,
• potasu 0,06 - 0,24 kg,
• wapnia 0,45 - 1,65 kg,
• magnezu 0,05 - 0,23 kg,
• cynku 0,006 - 0,056 kg,
• miedzi 0,0004-0,0106 kg,
• żelaza 0,001-0,052kg,
• ołowiu 0,0002-0,0017 kg,
• kadmu 0,00001-0.00163kg,
• niklu 0,0001 -0,0017kg,
• chromu 0,0001 - 0,0007 kg,
• manganu 0,0003 - 0,0324 kg,
• azotu ogólnego 0,35 - 2,21 kg,
• fosforu ogólnego 0,018 - 0,252 kg.
2.2.2 Warunki hydrogeologiczne mające wpływ na lokalizacje nowego składowiska.
W nawiązaniu do dwudzielnej budowy geologicznej zróżnicowaniu ulegają również warunki hydrogeologiczne.
W części północnej (plac kompostowy, północna część obu kwater oraz rejon ujęcia) ze względu na przewagę utworów gliniastych przejawem występowania wód podziemnych są sączenia oraz niewielkie zawodnienie warstw piaszczystych, piaszczystych obrębie kompleksu gliniastego. Podczas sondowań jedynie OW- 5 na głębokości 4,02 m.p.p.t. (tj. na rzędnej 89,48 m.n.p.m.) stwierdzono występowanie warstwy wodonośnej o zwierciadle swobodnym. Miąższość warstwy wodonośnej określono w tym miejscu na 1,18m. Zawodnienie związane jest głównie z piaskiem drobnoziarnistym ujawniającym się w postaci przewarstwień w obrębie piasków gliniastych i pylastych. W punkcie OW-3 na głębokości 5,23 m.p.p.t. stwierdzono sączenia wody związane z warstwą piasków gliniastych gliniastych obrębie glin piaszczystych. Zgodnie z dokumentacją ujęcia głębinowego przy oczyszczalni ścieków, w studni eksploatowana jest woda z utworów czwartorzędowych. Warstwa wodonośna ma charakter naporowy, nawiercono ją na głębokości 60m.p.p.t., a woda ustabilizowała się na głębokości 10,55 m.p.p.t. (tj. na rzędnej 87,75 m.n.p.m.). Na podstawie Decyzji Wojewody Bydgoskiego zasoby wody z tej studni zostały zatwierdzone w wysokości 18m³/h przy depresji s=10m. Przydatność wody z tej studni do użytkowania określono na drodze decyzji Powiatowego Inspektora Sanitarnego dla miasta Lipna nr 428/95 z dnia 27.09.1995r.
W części południowej (sondy OW-1, OW-2 i OW-4) nie stwierdzono występowania wód gruntowych do głębokości ok. 10m.p.p.t. Należy zaznaczyć, że sondowania przeprowadzono w okresie zimowym (podczas zalegania pokrywy śnieżnej, warunków ujemnej temperatury) w okresie niskiego zasilania. Okresowo podczas wzmożonego zasilania nad stropem utworów gliniastych przypuszczalnie na dużych głębokościach może pojawiać się woda gruntowa. Zwierciadło wody ma wówczas spadek w kierunku południowo-zachodnim, w stronę rzeki Mień.
Generalnie oba poziomy wodonośne w części północnej i południowej nie mają związku hydraulicznego ze sobą. Poziom wodonośny w części północnej ma charakter ograniczony, a warstwa wodonośna ma charakter zawieszony na warstwie glin. W części południowej zwierciadło wody ma charakter okresowy, a dzięki obecności utworów przepuszczalnych od powierzchni terenu istnieją warunki infiltracji wód opadowych. Zakłada się, że warstwa wodonośna ma połączenia hydrauliczne z rzeką Mień.
W oparciu o wyniki analiz sitowych ustalono parametry filtracyjne warstwy wodonośnej (współczynnik filtracji określony wzorem Beyr’a ):
- dla poziomu zawieszonego (k=4,1 m/d)
- dla poziomu wodonośnego wodonośnego części południowej (k=86,4m/d) – grunt suchy, w okresach zasilania grunt przypuszczalnie zawodniony.
Dotychczasowe pomiary hydrogeologiczne związane są z rejonem istniejącego wysypiska. Pomiary wykonywano w 3 otworach badawczych w 1979r. [6] oraz w 2 piezometrach w 1995r.. Statystyczny poziom wody gruntowej w 1979r. znajdował się na głębokości 9,53 m.p.p.t., co odpowiada rzędnej 88,76m.n.p.m. (otw. Nr2 – w północnej części), a w części południowej odpowiednio 83,98 i 83,8m.n.p.m. W pirometrach, wykonanych w 1995r. poziom zwierciadła wody w części północnej (otw.I) kształtował się na głębokości 7 m.p.p.t., co odpowiadało rzędnej 94,48 m.n.p.m.) oraz 8.3 m.p.p.t. w części południowej (tj. na rzędnej 87,93m.n.p.m.). Tak duże różnice w poziomie zwierciadła wody w części północnej i południowej oznaczają, że mamy do czynienia z dwoma poziomami wodonośnymi (jeden z nich ma charakter poziomu zawieszonego na glinach w części północnej , a drugi jest okresowy i pojawia się w zależności od warunków zasilania, w części południowej). Poziomy wodonośne wykształcone są w utworach piaszczystych (głównie piaski średnioziarniste, pospółki, piaski drobnoziarniste) i odznaczają się małą miąższością 0,5 – 1m. Generalny spływ wody odbywa się w kierunku południowym, lokalnie południowo-zachodnim, w stronę rzeki Mień. Warunki hydrogeologiczne panujące na odcinku od wysypiska do koryta tej rzeki sprzyjają dobremu odpływowi wód gruntowych, z uwagi na zapadanie się stropu glin w tym kierunku.
Powiat lipnowski został przywrócony w wyniku przeprowadzonej reformy w 1999r. Jego stolicą jest miasto Lipno. Zamieszkuje go około 66,5 tys. mieszkańców, co stanowi 3,2% ludności województwa kujawsko - pomorskiego. Wskaźnik zaludnienia jest niższy od ustalonego dla całego województwa kujawsko-pomorskiego i wynosi 65 os/mkw.
Tabela 1: Powierzchnia i ludność powiatu lipnowskiego na tle województwa na koniec 2006r.
Wyszczególnienie |
Powierzchnia w km² |
Ludność |
Saldo migracji |
|
Ogółem |
Na 1 km kw |
|||
1 Województwo Kujawsko- pomorskie |
17972
|
2066371
|
115
|
-1,73
|
2 Powiat lipnowski |
1016 |
66072 |
65 |
2,71 |
3 Lipno |
11 |
14 884 |
1354 |
-10 |
Prognoza Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy przewiduje spadek ludności powiatu lipnowskiego i zakłada, że w 2030 r. będzie zamieszkiwało ten teren tylko 63 600 osób.
Ludność powiatu zamieszkuje w dziewięciu gminach:
jednej miejskiej;
Lipno 14 884 mieszkańców
- dwóch miejsko wiejskich
Dobrzyń nad Wisłą 7925 mieszkańców
Skępe7491 mieszkańców
- sześciu wiejskich;
Lipno 11 263 mieszkańców
Kikół 7 230 mieszkańców,
Wielgie 6 605 mieszkańców,
Tłuchowo 4 606 mieszkańców,
Chrostkowo 3 063 mieszkańców,
Bobrowniki 2 990 mieszkańców.
Zasoby ludzkie powiatu to ok. 40 598 osób w wieku produkcyjnym, w tym ok. 13 189 zamieszkuje w miastach. Podział na kobiety i mężczyzn jest równomierny w miastach, zaś na wsi występuje przewaga mężczyzn.
Centrum gospodarcze powiatu stanowią :
teren miasta i gminy Lipno;
miasta i gminy Skępe;
a także gminy Wielgie.
Tam też zamieszkuje ok. 39% w wieku produkcyjnym.
Lp.
|
Wyszczególnienie
|
Bezrobotni Zarejestrowani Ogółem w tys
|
Stopa bezrobocia Rejestrowanego w %
|
1 |
Polska |
2309,41 |
14,8 |
2
|
Województwo kujawsko-pomorskie |
160,061
|
19,2
|
3 |
Powiat lipnowski |
7,1 |
27,00 |
2..4.1. Struktura agrarna.
Struktura agrarna rozumiana jako własność gruntów oraz wielkość obszarowa indywidualnych gospodarstw rolnych w graniach miasta ukształtowana została w wyniku procesu historycznego układu osadniczego miasta, jak i późniejszych zmian granic administracyjnych z uwagi na wprowadzenie funkcji produkcyjno - usługowych w sąsiedztwie terenów zabudowanych, wykorzystując istniejącą infrastrukturę techniczną. Zmiany polityczno-ekonomiczna kraju po 1989 r., gdzie wprowadzono mechanizmy gospodarki rynkowej, spowodowały utrwalenie się dwóch sektorów własności, tj. publicznego i prywatnego.
Udział poszczególnych sektorów wg własności przedstawia zestawienie tabelaryczne.
Tabela 3: Struktura własności ziemi w graniach administracyjnych miasta Lipno
Lp. |
Forma własności |
Powierzchnia ogólna w ha |
% udziału |
1. |
Prywatna |
468 |
43,02 |
2.
|
Publiczna w tym: -lasy państwowe pod zarządem Dyrekcji Lasów państwowych -komunalna -inne
|
620
144 130 14 |
56,98
13,.23 11,94 1,28
|
|
Ogółem |
1088 |
100,0 |
2.4.2. Sektor prywatny.
W strukturze własnościowej ziemi w graniach administracyjnych miasta Lipna dominuje sektor prywatny. W jego zasobie znajduje się 468 ha, co stanowi 43,02% powierzchni ogólnej miasta. Z tego użytki rolne, czyli obszary użytkowo rolniczo, zajmują 444 ha. Na powyższym areale działalność produkcyjno - rolną, prowadzą około 150 indywidualnych gospodarstw rolnych. Średnia wielkość gospodarstwa rolniczego w granicach miasta Lipno wynosi 3 ha użytków rolnych. W rozmieszczeniu przestrzennym struktura obszarowa indywidualnych gospodarstw rolnych jest zróżnicowana. Obszarowo największe gospodarstwa rolne występują na obrzeżach miasta.
własność komunalna (miasta) zajmuje 176 ha, co stanowi 35,2 %. W większości są to tereny zabudowane obiektami użyteczności publicznej, mieszkalnej, komunikacyjne, a pozostałe stanowią rezerwy pod różne formy inwestowania;
własność skarbu państwa- lasy o powierzchni 130 ha będące pod zarządem Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych. Istniejące kompleksy leśne w graniach miasta Lipno znajdują się pod zarządem Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu. W administracji lokalnej podlegają Nadleśnictwu Dobrzejewice i Leśnictwu Jankowo. Kompleksy leśne koncentrujące się we wschodniej i zachodniej części miasta pełnią oprócz funkcji gospodarczych i przyrodniczych, tj. wodo- i glebochronnych, także funkcję relacyjno- wypoczynkową. Typem siedliskowym kompleksów leśnych są słabe siedliska borowe, gdzie głównym gatunkiem lasotwórczym jest sosna. Gatunkami uzupełniającymi jest brzoza, olsza, dąb.
inne własności zajmują powierzchnię około 100 ha. są to głównie własności kościelne, komunikacja drogowa i kolejowa itp. Ich zasób wykorzystany jest do celów użyteczności publicznej.
2.4.4. Wykorzystanie rolniczej przestrzeni produkcyjnej.
2.4.5 Przetwórstwo rolno - spożywcze.
Na terenie miasta Lipno zlokalizowanych jest kilka zakładów przetwórstwa rolno - spożywczego o różnych branżach specjalizacji.
Zakład Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego „Dawtona” – jest to zakład prywatny stanowiące filię ZPOW Błonie k/Warszawy. Zakład w Lipnie specjalizuje się w produkcji ogórków konserwowych, koncentratu pomidorowego, sałatek warzywnych sosów, oraz przetwórstwa pozostałych warzyw. Zaopatrzenie w surowiec do produkcji pochodzi od producentów gównie z gmin byłego województwa włocławskiego i ciechanowskiego. Zakład zatrudnia około 150 pracowników stałych oraz dodatkowo 100 pracowników w sezonie przetwórczym, tj. od miesiąca lipca do października.
Chłodnia Składowa Spółka z o.o. „Elsner Produkt” z udziałem kapitału węgierskiego w Lipnie- Zakład specjalizuje się w produkcji mrożonek owoców i warzyw oraz przetworów owocowo - warzywnych. Pojemność magazynowa chłodni wynosi około 4 tys. Ton. Zatrudnienie 60 osób stałych .
Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowo - Usługowe „Agromlecz” Zakład zajmuje się przetwarzaniem mleka w asortymentach mleka spożywczego, masła, serów twarogowych, śmietany 18%. Surowiec do przerobu pochodzi od producentów mleka z terenu gminy powiatu lipnowskiego i rypińskiego. Rynkami zbytu galanterii mleczarskiej są rejon byłego województwa kujawsko-pomorskiego i kraju. Zakład spełnił pod względem jakości produktów warunki Unii Europejskiej i otrzymał znak jakości HUCP .
Miasto Lipno przecinają:
- dwie drogi krajowe
. pierwsza nr 10 Szczecin –Toruń –Lipno –Płońsk
. druga nr 67 Lipno – Włocławek
- trzy drogi wojewódzkie
. nr 557 Lipno – Rypin
. nr 559 Lipno – Płock
. nr 558 Lipno – Dyblin
- oraz następujące drogi powiatowe
. nr 2711 C Lipno – Brzeźno –Komorowo – Gnojono
. nr 2710 C Żabieniec – Lipno
. nr 2706 C Sumin – Jankowo – Lipno
. Nr 2743 C Lipno
. drogi bez numeru – ulica Skępska , ulica Szkolna.
Drogi Krajowe i Wojewódzkie tworzą zasadniczy szkielet układu drogowego na terenie miasta Lipna . Długość dróg krajowych wynosi około 5,6 km; wojewódzkich 3,2 km a powiatowych 8,5 km. Przez miasto Lipno przechodzi linia kolejowa Lipno – Sierpc. Położenie przy ruchliwych szlakach komunikacyjnych jest niewątpliwym atutem powiatu lipnowskiego i miasta Lipna, mogącym wpłynąć pozytywnie na rozwój regionu. Jednak w chwili obecnej w powiecie panuje ogólny zastój gospodarczy . Można przypuszczać, że dostrzegany w kraju wzrost gospodarki , głównie eksportu, również i na tym terenie wpłynie pozytywnie na wzrost koniunktury. Teren miasta jest prawie w stu procentach zwodociągowany oraz około w 75 procentach skanalizowany. System ciepłowniczy oparty jest głównie na indywidualnych źródłach ciepła, spalających węgiel, drewno i olej opałowy.
Szczegółowe zestawienia ilościowe poszczególnych grup i rodzajów odpadów,
z zachowaniem ww. podziału na odpady powstające w sektorze komunalnym i gospodarczym, podano w dalszej części niniejszego rozdziału.
Problemem gospodarki odpadami jest unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych, znajdujących się w odpadach komunalnych, (m.in.: zużyte świetlówki, lampy rtęciowe, baterie i akumulatory, zużyte lub przeterminowane środki ochrony roślin i opakowania po nich, odpady zawierające azbest - głównie eternit z pokryć dachowych).
Odpady komunalne to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter i skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych.
Źródłami wytwarzania odpadów komunalnych są:
gospodarstwa domowe;
obiekty infrastruktury takie jak: handel, usługi i rzemiosło, szkolnictwo, obiekty turystyczne, targowiska, obiekty działalności gospodarczej i wytwórczej.
Odpady komunalne z gospodarstw domowych.
Według Krajowego Planu Gospodarki Odpadami (październik 2002 r.) w Polsce na obszarach wiejskich średnio wytwarza się około 223 kg/mieszkańca/rok odpadów komunalnych. W Planie Gospodarki Odpadami Województwa Kujawsko-Pomorskiego (PGOWKP), opracowanym w czerwcu 2003 r. do obliczenia ilości wytwarzanych odpadów komunalnych na obszarze województwa kujawsko-pomorskiego przyjęto rzeczywistą ilość odpadów komunalnych unieszkodliwianych na składowiskach. Ustalony w PGOWKP wskaźnik ilości odpadów wytwarzanych przez jednego mieszkańca wynosi dla:
- małych aglomeracji miejskich - 250 kg/M/rok
- dużych aglomeracji miejskich – 300 kg/M/rok
- terenów wiejskich - 52 kg/M/rok
Dla powiatów ziemskich w wojewódzkim planie przyjęto ogólne założenie, że przeciętnie 30-40% ludności mieszka w miastach, a pozostała część – na obszarach wiejskich. Bilans odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie Gminy Miasta Lipno wykonano przyjmując ilość zdeponowanych odpadów na składowisku odpadów biorąc dane za rok 2007.
Lp.
|
Źródło powstawania odpadów
|
Wskaźnik Nagromadzenia [kg/M/rok]
|
Ilość
[Mg/rok ] |
1 |
Odpady z gospodarstw domowych |
196 |
2917 |
2 |
Odpady z obiektów infrastruktury |
45 |
670 |
3 |
Odpady wielkogabarytowe |
15 |
223 |
4
|
Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych |
40
|
595
|
5 |
Odpady z ogrodów i parków |
5 |
74 |
6
|
Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych |
2 |
30 |
RAZEM |
235 |
4509 |
Wytworzone odpady komunalne podzielono dodatkowo za KPGO na 20 strumieni odpadów. Tabela poniżej przedstawia szacunkową masę poszczególnych strumieni odpadów wytworzonych w mieście Lipnie. Dodatkowymi, ważnymi z punktu widzenia gospodarki odpadami komunalnymi, są odpady opakowaniowe. Stanowią one ok. 19% całkowitego strumienia odpadów komunalnych.
L.p. |
Strumień odpadu |
Mg/rok |
% |
1 |
Odpady organiczne roślinne |
374 |
8,3 |
2 |
Odpady organiczne zwierzęce |
23 |
0,5 |
3 |
Odpady organiczne inne |
41 |
0,9 |
4 |
Odpady zielone |
77 |
1,7 |
5 |
Papier i tektura (niopakowaniowe) |
207 |
4,6 |
6 |
Opakowania z papieru i tektury |
306 |
6,8 |
7 |
Opakowania wielomateriałowe |
36 |
0,8 |
8 |
Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) |
415 |
9,2 |
9 |
Opakowania z tworzyw sztucznych |
131 |
2,9 |
10 |
Tekstylia |
81 |
1,8 |
11 |
Szkło (nieopakowaniowe) |
18 |
0,4 |
12 |
Opakowania ze szkła |
373 |
8,3 |
13 |
Metale |
86 |
1,9 |
14 |
Opakowania z blachy stalowej |
27 |
0,6 |
15 |
Opakowania z aluminium |
9 |
0,2 |
16 |
Odpady mineralne |
262 |
5,8 |
17 |
Drobna frakcja popiołowa |
803 |
17,8 |
18 |
Odpady wielkogabarytowe |
325 |
7,2 |
19 |
Odpady budowlane |
870 |
19,3 |
20 |
Odpady niebezpieczne |
45 |
1 |
RAZEM |
4509 |
100 |
Strumienie odpadów komunalnych.
Odpady komunalne obejmują wszystkie pozycje z grupy „20” w/g katalogu odpadów. Biorąc pod uwagę źródła wytwarzania odpadów komunalnych oraz ich skład z punktu widzenia możliwości technologicznych związanych z odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów należy wyodrębnić następujące strumienie odpadów:
- odpady kuchenne ulegające biodegradacji
- odpady zielone
- papier i tektura
- odpady wielomateriałowe
- tworzywa sztuczne
- szkło
- metale
- odzież i tekstylia
- drewno
- odpady niebezpieczne
- odpady mineralne
Dla wyżej wymienionych strumieni odpadów ustalono wskaźniki charakterystyki jakościowej z podziałem na odpady powstające na terenach zabudowy miejskiej, wiejskiej i w obiektach infrastruktury zgodnie z Kpgo 2010, gdzie średni skład morfologiczny wytwarzanych zmieszanych odpadów komunalnych ustalono w oparciu o wyniki badań prowadzonych na
terenie kraju w latach 2000 – 2005.
Tabela 6. Średni procentowy skład odpadów komunalnych wytworzonych w miastach, na obszarach wiejskich i z obiektów infrastruktury.
Lp |
STRUMIEŃ odpadów komunalnych |
Miasta |
Tereny wiejskie |
Obiekty infrastruktury |
|
||||
1 |
Odpady kuchenne ulegające biodegradacji |
33 |
18 |
10 |
2 |
Odpady zielone |
2 |
4 |
2 |
3 |
Papier i tektura |
20 |
12 |
27 |
4 |
Odpady wielomateriałowe |
4 |
3 |
18 |
5 |
Tworzywa sztuczne |
14 |
12 |
18 |
6 |
Szkło |
8 |
8 |
10 |
7 |
Metale |
5 |
5 |
5 |
8 |
Odzież, tekstylia |
1 |
1 |
3 |
9 |
Drewno |
2 |
2 |
1 |
10 |
Odpady niebezpieczne |
1 |
1 |
1 |
11 |
Odpady mineralne |
10 |
34 |
5 |
RAZEM |
100% |
100% |
100% |
Źródło: Kpgo 2010
W oparciu o powyższe wskaźniki dokonano bilansu wytwarzanych strumieni odpadów
komunalnych w gospodarstwach domowych na terenie miasta Lipna, obliczenia przedstawiono w tabeli poniżej.
Tabela 7. Bilans strumieni odpadów z gospodarstw domowych.
Lp. |
Strumień odpadów komunalnych
|
Bilans strumieni odpadów z gospodarstw domowych
|
|
% |
Mg/rok |
||
1 |
Odpady kuchenne ulegające biodegradacji |
20,3 |
592 |
2 |
Odpady zielone |
2,7 |
79 |
3 |
Papier i tektura |
19,6 |
572 |
4 |
Odpady wielomateriałowe |
8,3 |
242 |
5 |
Tworzywa sztuczne |
14,7 |
429 |
6 |
Szkło |
8,7 |
254 |
7 |
Metale |
5 |
146 |
8 |
Odzież, tekstylia |
1,7 |
49 |
9 |
Drewno |
1,7 |
49 |
10 |
Odpady niebezpieczne |
1 |
30 |
11 |
Odpady mineralne |
16,3 |
475 |
RAZEM |
100 |
|
Odpady z obiektów infrastruktury w strumieniu odpadów komunalnych.
Obiekty infrastruktury są to obiekty handlowe, usługowe, szkolnictwo, obiekty turystyczne, obiekty działalności gospodarczej i wytwórczej. W mieście Lipnie funkcjonują 4 szkoły podstawowe, 2 szkół gimnazjalne (w tym jedna niepubliczna), 4 szkoły ponadgimnazjalne (w tym 2 niepubliczne), 5 stacji benzynowych oraz około 1700 podmiotów gospodarczych. Do oszacowania ilości powstających tego typu odpadów przyjęto za Planem Krajowym Gospodarki Odpadami wskaźniki nagromadzenia tych odpadów na poziomie 45 kg/mieszkańca/rok. Oszacowana ilość wytworzonych odpadów w 2007 roku kształtuje się na poziomie 670/rok.
Strumień odpadu |
Mg/rok |
% |
Odpady organiczne pochodzenia roślinnego |
67 |
10 |
Papier i tektura |
201 |
30 |
Tworzywa sztuczne |
201 |
30 |
Materiały tekstylne |
20,1 |
3 |
Szkło |
67 |
10 |
Metale |
33,5 |
5 |
Odpady mineralne |
33,5 |
5 |
Frakcja drobna (< 10 mm) |
46,9 |
7 |
RAZEM |
670 |
100 |
Odpady wielkogabarytowe w strumieniu odpadów komunalnych.
Strumień odpadu |
Mg/rok |
% |
Drewno |
133,8 |
60 |
Metale |
66,9 |
30 |
Inne (balastowe, materace, plastik itp.) |
22,3 |
10 |
RAZEM |
223 |
100 |
Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych.
Istotnym elementem Planów Gospodarki Odpadami jest zbiórka i utylizacja/unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych występujących w strumieniu odpadów komunalnych. Do tych odpadów należą: aerozole, akumulatory, baterie, farby i lakiery, farmaceutyki, rozpuszczalniki, świetlówki, zużyte oleje oraz inne substancje chemiczne takie jak np. kwasy i zasady, pestycydy, chemiczne produkty laboratoryjne.
Generalnie w Polsce nie funkcjonuje zorganizowany kompleksowy system oddzielnej zbiórki odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych. Przyjmuje się, że ok. 95 % odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w gospodarstwach domowych trafia do wspólnego strumienia odpadów kierowanych do składowania na składowiskach komunalnych.
Odbiór tych odpadów powinien być przez gminę (jako jednostkę odpowiedzialną za gospodarkę odpadami) powierzony specjalistycznej firmie wywozowej spełniającej wymogi określone w warunkach przetargu. Firma oprócz specjalistycznego sprzętu do transportu odpadów niebezpiecznych powinna dysponować odpowiednim zapleczem do czasowego przechowywania zebranych odpadów niebezpiecznych. Lokalne składnice odpadów niebezpiecznych, ich ilość w danej jednostce organizacyjnej i wielkość uzależnione są od wielkości i charakteru gminy.
W każdym przypadku powinna to być indywidualna decyzja miejscowych władz poprzedzona przeprowadzoną analizą warunków lokalnych. Kolejnym warunkiem uzyskania efektów w zbiórce odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych jest gotowość mieszkańców do selektywnej zbiórki tych odpadów. Wymaga to przeprowadzenia w każdej gminie odpowiedniej akcji kształtowania świadomości społecznej, akcji szkoleń w różnych środowiskach.
Z dotychczasowych doświadczeń dotyczących selektywnej zbiórki odpadów w kraju wynika, że uzyskanie wysokich efektów jest sprawą bardzo trudną. W wielu gminach, gdzie funkcjonuje już zorganizowany system selektywnej zbiórki odpadów, efekty szacowane są na 1-5% globalnej ilości wytwarzanych odpadów. Nowoczesna gospodarka odpadami niebezpiecznymi, wytwarzanymi w grupie odpadów komunalnych, polega na ich selektywnym gromadzeniu na poziomie gospodarstw domowych oraz tworzeniu niezbędnej bazy technologicznej do gospodarczego wykorzystania lub unieszkodliwiania tych odpadów. Do wyliczenia ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych przyjęto, na podstawie danych literaturowych i KPGO, średni wskaźniki powstawania tych odpadów na poziomie 2 kg/M/rok. Urząd Miejski w Lipnie nawiązał współpracę z organizacją odzysku S.A. REBA. Organizacja ta zajmuje się zbiórką baterii i akumulatorów małogabarytowych.
poszczególnych ramach współpracy otrzymaliśmy:
bezpłatne pojemniki poszczególnych zbiórki baterii i akumulatorów małogabarytowych
ulotki informacyjno – edukacyjne
Pojemniki zostały rozstawione poszczególnych szkołach i przedszkolach. Organizacja REBA odbiera bezpłatnie wszystkie zebrane baterie. Działalność ta ma za zadanie skutecznie ograniczać masę odpadów dla środowiska, deponowanych na składowisku odpadów komunalnych.
Udział poszczególnych składników odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych przedstawiono w tabeli poniżej.
Tabela 10. Składniki odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych
Strumień odpadu |
Mg/rok |
% |
Aerozole |
1,2 |
4 |
Akumulatory |
7,8 |
26 |
Baterie |
1,8 |
6 |
Farby i lakiery |
7,5 |
25 |
Farmaceutyki |
1,8 |
6 |
Rozpuszczalniki |
5,4 |
18 |
Świetlówki |
0,3 |
1 |
Zużyte oleje |
0,6 |
2 |
Inne (w tym inne substancje chemiczne np. kwasy i zasady,pestycydy, chemiczne produkty laboratoryjne) |
3,6 |
12 |
RAZEM |
30 |
100 |
Oszacowano, że na terenie miasta Lipna w 2007 roku powstało ok. 30 Mg
odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych.
Odpady budowlane w strumieniu odpadów komunalnych.
Strumień odpadu |
Mg/rok |
% |
Cegła |
238 |
40 |
Beton |
119 |
20 |
Tworzywa sztuczne |
5,9 |
1 |
Bitumiczna powierzchnia dróg |
47,7 |
8 |
Drewno |
41,6 |
7 |
Metale |
29,7 |
5 |
Piasek |
83,4 |
14 |
Inne |
29,7 |
5 |
RAZEM |
595 |
100 |
Odpady z ogrodów i parków.
Zgodnie ze wskaźnikami charakterystyki ilościowej odpadów komunalnych zawartymi w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami, odpadów z ogrodów i parków na terenach wiejskich powstaje w skali roku 5 kg/mieszkańca. Wobec tego na terenie miasta Lipna wytwarzanych jest około 74Mg/rok odpadów z ogrodów i parków.
Na podstawie informacji gromadzonych przez Zakład Obsługi Komunalnej Miasta Lipna stwierdza się, że na terenie miasta Lipno w skali roku deponowanych jest na składowisku odpadów około 6,5 tys. Mg odpadów komunalnych wytwarzanych przez mieszkańców i zakłady miasta Lipno oraz mieszkańców gminy Lipno, gminy Kikół i Łochocina, które przywożone są na teren miasta Lipna i trafiają na Składowisko Miejskie w Lipnie ulica Wyszyńskiego.
Tabela:12 Linia segregacji odpadów z selektywnej zbiórki
Lp. |
Kod odpadu |
Nazwa odpadu |
Ilość Mg/rok |
1 |
15 01 01 |
Opakowania z papieru i tektury |
500,0 |
2 |
15 01 02 |
Opakowania z tworzyw sztucznych |
150,0 |
3 |
17 02 03 |
Tworzywa sztuczne |
20,0 |
4 |
15 01 07 |
Opakowania ze szkła |
250,0 |
5 |
17 02 02 |
Szkło |
50,0 |
6 |
15 01 05 |
Opakowania wielomateriałowe |
10,0 |
7 |
15 01 04 |
Opakowania z metalu |
10,0 |
8 |
17 04 01 |
Miedź, brąz, mosiądz |
1,0 |
9 |
17 04 02 |
Aluminium |
1,0 |
10 |
17 04 05 |
Żelazo i stal |
5,0 |
11 |
17 04 07 |
Mieszaniny metali |
3,0 |
Tabela 13: Kompostownia
Lp. |
Kod odpadu |
Nazwa odpadu |
Ilość Mg/rok |
1 |
19 08 05 |
Ustabilizowane komunalne osady ściekowe |
2 000,0 |
2 |
02 01 03 |
Odpadowa masa roślinna (np. słoma) |
550,0 |
3 |
20 02 01 |
Odpady ulegające biodegradacji (odp[ady z terenów zielonych) |
200,0 |
Tabela 14: Stanowisko do demontażu odpadów wielkogabarytowych
Lp. |
Kod odpadu |
Nazwa odpadu |
Ilość Mg/rok |
1 |
20 03 07 |
Odpady wielkogabarytowe |
200,0 |
Tabela 15: Dopuszczalna ilość i rodzaj odpadów przewidywanych do unieszkodliwienia przez składowanie na kwaterach Nr I i II składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne wynosi:
Lp. |
Kod odpadu |
Nazwa odpadu |
Sposób składowania ¹ |
Ilość Mg/rok |
1 |
19 08 05 |
Ustabilizowane komunalne osady ściekowe |
N |
2 000,0 |
2 |
19 08 99 |
Inne nie wymienione odpady – osady powstające podczas płukania filtrów wody |
S |
30,0 |
3 |
18 01 04 |
Inne odpady niż wymienione w 10 01 03 (inne niż niebezpieczne) |
S |
2,0 |
4 |
12 01 05 |
Odpady z toczenia i wygładzania tworzyw sztucznych |
N |
300,0 |
5 |
02 03 04 |
surowce i produkty nie nadające się do spożycia i przetwórstwa |
N |
300,0 |
6 |
20 01 41 |
Odpady zmiotek wentylacyjnych |
S |
10,0 |
7 |
20 02 01 |
Odpady ulegające biodegradacji |
S |
100,0 |
8 |
20 02 03 |
Inne odpady nie ulegające biodegradacji |
N |
100,0 |
9 |
20 03 06 |
Odpady ze studzienek kanalizacyjnych |
N |
20,0 |
10 |
20 03 02 |
Odpady z targowisk |
N |
300,0 |
11 |
20 03 01 |
Nie segregowane (zmieszane) odpady komunalne; zawierają odpady z gospodarstw domowych i obiektów użyteczności publicznej; mają skład i właściwości zbliżone do typowych odpadów komunalnych |
N |
7 000,0 |
12 |
19 05 03 |
Kompost nieodpowiadający wymaganiom ( nienadający się do wykorzystania) |
N |
150,0 |
13 |
19 12 12 |
Inne odpady ( w tym zmieszane substancje i przedmioty) z mechanicznej obróbki odpadów innych niż wymienione w19 12 11 |
N |
1 000,0 |
14 |
01 04 08 |
Odpady żwiru lub skruszone skały inne niż wymienione w 01 04 07 |
Wykorzystywane jako warstwy izolacyjne eksploatowanego składowiska odpadów |
100,0 |
15 |
01 04 09 |
Odpadowe piaski i iły |
100,0 |
|
16 |
03 01 05 |
Trociny, wióry, ścinki, drewno, płyty wiórowe, fornir inne niż w 03 01 04 |
5,0 |
|
17 |
03 03 01 |
Odpady z kory i drewna |
5,0 |
|
18 |
10 01 01 |
Żużle, popioły paleniskowe i pyły z kotłów |
100,0 |
|
19 |
10 13 14 |
Odpady betonowe i szlam betonowy |
10,0 |
|
20 |
17 01 01 |
Odpady betonowe oraz gruz betonowy z rozbiórki i remontów |
200,0
|
|
21 |
17 01 02 |
Gruz ceglany |
10,0 |
|
22 |
17 01 07 |
Odpady materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia innew niż wymienione w 17 01 06 |
5,0 |
|
23 |
17 01 82 |
Inne nie wymienione odpady |
|
|
24 |
17 05 04 |
Gleba i ziemia, w tym kamienie inne niż wymienione w 17 05 03 |
10,0 |
|
25 |
19 08 01 |
Skratki |
100,0
|
|
26 |
19 08 02 |
Zawartość piaskowników |
300,0 |
|
27 |
19 12 09 |
Minerały (np. piasek, kamienie) |
300,0 |
|
28 |
20 02 02 |
Gleba i ziemia (w tym kamienie) |
100,0 |
|
29 |
20 03 03 |
Odpady z czyszczenia ulic i placów |
100, |
|
500,0 |
¹ Sposób składowania odpadów przy uwzględnieniu Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002r. w sprawie rodzajów odpadów, które mogą być składowane w sposób nieselektywny (Dz.U. Nr 191, poz. 1595) S – selektywny (w wyznaczonych miejscach na kwaterach składowiska) N - nieselektywny
Metody odzysku i unieszkodliwiania oraz miejsca unieszkodliwiania odpadów.
Ręczna linia sortownicza
Odpady przyjmowane do Zakładu z selektywnej zbiórki są poddawane odzyskowi jako surowce wtórne. Odpady te poprzez proces przetwarzania odpadów, są przygotowywane (doczyszczane) na linii sortowniczej do odzysku, w tym do recyklingu. Linia sortownicza znajdująca się w hali sortowni jest linią jednotaśmową dwustanowiskową. Dostarczane odpady z selektywnej zbiórki poprzez lej zsypowy kierowane są na taśmociąg. Taśmociąg znajduje się w zamkniętej, ogrzewanej i wentylowanej kabinie. Linia sortownicza jest linią ręczną, na której znajdują się dwa stanowiska sortownicze. Wysegregowywane są odpady z papieru i tektury, szkła, tworzywa sztucznego, wielomateriałowe oraz odpady metali. Prz y taśmie są umieszczone pojemniki, do których obsługa wrzuca odpowiedni odpad. Do tego celu wykorzystywane są odpowiednio przygotowane i usytuowane w obrębie składowiska boksy oraz pomieszczenia magazynowe. Odzyskane surowce są poddawane prasowaniu (w celu zmniejszenia objętości) z wykorzystaniem prasy PR8M do papieru i tworzyw sztucznych (butelek PET). Następnie surowce są gromadzone w specjalnych przygotowanych do tego celu boksach na papier, szkło i tworzywa sztuczne oraz pojemnikach na metale. Zgromadzone surowce są wywożone do punktów skupu surowców wtórnych lub odbierane przez wyspecjalizowane firmy. Powstałe w wyniku doczyszczania odpady o kodzie 19 12 12 zostaną unieszkodliwione poprzez składowanie na kwaterach składowiska. Dla odprowadzenia wód odciekowych mogących powstać w procesach technologicznych lub mycia posadzki wykonane zostało w posadce korytko ściekowe podłączone do kolektora odprowadzającego, systemu kanalizacyjnego wód odciekowych.
Tabela 16: Miejsca magazynowania odpadów przed przekazaniem ich następnemu posiadaczowi
Lp. |
Miejsce magazynowania |
Magazynowane odpady |
Charakterystyka miejsca składowania |
Przeznaczenie magazynowanych odpadów |
1 |
Hala magazynowo – techniczna boks na papier |
Kod 15 01 01 – opakowania z papieru i tektury wydzielone w czasie segregacji i selektywnej zbiórki |
Przy stanowisku do segregacji odpadów makulatury ustawione są kontenery, po zapełnieniu kontenera transportowane są do stanowiska prasy, gdzie zostaną sprasowane |
Odpad po zgromadzeniu odpowiedniej ilości przekazywany jest następnemu posiadaczowi celem odzysku |
2 |
Hala magazynowo – techniczna boks na tworzywa sztuczne |
Kod 15 01 02 - opakowania z tworzyw sztucznych wydzielone w czasie segregacji i selektywnej zbiórki |
Przy stanowisku do segregacji odpadów z tworzyw sztucznych ustawione będą kontenery, po zapełnieniu kontenera transportowane będą do stanowiska prasy, gdzie zostaną sprasowane |
Odpad po zgromadzeniu odpowiedniej ilości przekazywany jest następnemu posiadaczowi celem odzysku |
Kod 17 02 03 - tworzywa sztuczne wydzielone w czasie segregacji i selektywnej zbiórki |
Przy stanowisku do segregacji odpadów z tworzyw sztucznych ustawione będą odpowiednie kontenery, |
Odpad po zgromadzeniu odpowiedniej ilości przekazywany jest następnemu posiadaczowi celem odzysku |
||
3 |
Hala magazynowo – techniczna boks na szkło |
Kod 15 01 07 - opakowania ze szkła wydzielone w czasie segregacji i selektywnej zbiórki |
Przy stanowisku do segregacji odpadów ze szkła ustawione będą odpowiednie kontenery, |
Odpad po zgromadzeniu odpowiedniej ilości przekazywany jest następnemu posiadaczowi celem odzysku |
Kod 17 02 02 - szkło wydzielone w czasie segregacji i selektywnej zbiórki |
Przy stanowisku do segregacji odpadów ze szkła ustawione będą odpowiednie kontenery, |
Odpad po zgromadzeniu odpowiedniej ilości przekazywany jest następnemu posiadaczowi celem odzysku |
||
4 |
Wyznaczone miejsce na terenie zakładu |
Kod 15 01 05 - opakowania wielomateriałowe wydzielone w czasie segregacji |
Przy stanowisku do segregacji odpadów wielomateriałowych ustawione są kontenery, po zapełnieniu kontenera transportowane są do stanowiska prasy, gdzie zostają sprasowane, odpady gromadzone są luzem w wyznaczonym miejscu |
Odpad po zgromadzeniu odpowiedniej ilości przekazywany jest następnemu posiadaczowi celem odzysku |
Kod 15 01 04 - opakowania z metalu wydzielone w czasie segregacji oraz demontażu odpadów wielkogabarytowych |
Przy stanowisku do segregacji odpadów i demontażu odpadów ustawione są odpowiednie kontenery, następnie odpady kierowane są do kontenera ustawionego w wyznaczonym miejscu na utwardzonym podłożu |
Odpad po zgromadzeniu odpowiedniej ilości przekazywany jest następnemu posiadaczowi celem odzysku |
||
Kod 17 04 01 – miedź, brąz, mosiądz wydzielone w czasie segregacji oraz demontażu odpadów wielkogabarytowych |
Przy stanowisku do segregacji odpadów i demontażu odpadów ustawione są odpowiednie kontenery, następnie odpady kierowane są do kontenera ustawionego w wyznaczonym miejscu na utwardzonym podłożu |
Odpad po zgromadzeniu odpowiedniej ilości przekazywany jest posiadaczowi odpadów, który prowadzi punkt zbierania odpadów metali. Posiadacz ten w celu zapewnienia kontroli obrotu odpadami obowiązany jest przy przyjmowaniu tych odpadów do wypełnienia formularza przyjęć odpadów metali zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa |
||
Kod 17 04 02 – aluminium wydzielone w czasie segregacji oraz demontażu odpadów wielkogabarytowych |
Przy stanowisku do segregacji odpadów i demontażu odpadów ustawione są odpowiednie kontenery, następnie odpady kierowane są do kontenera ustawionego w wyznaczonym miejscu na utwardzonym podłożu |
|||
Kod 17 04 05 – żelazo i stal wydzielone w czasie segregacji oraz demontażu odpadów wielkogabarytowych |
Przy stanowisku do segregacji odpadów i demontażu odpadów ustawione są odpowiednie kontenery, następnie odpady kierowane są do kontenera ustawionego w wyznaczonym miejscu na utwardzonym podłożu |
|||
Kod 17 04 07 – mieszaniny metali wydzielone w czasie segregacji oraz demontażu odpadów wielkogabarytowych |
Przy stanowisku do segregacji odpadów i demontażu odpadów ustawione są odpowiednie kontenery, następnie odpady kierowane są do kontenera ustawionego w wyznaczonym miejscu na utwardzonym podłożu |
KOMPOSTOWNIA
Kompostownia osadów ściekowych jest zlokalizowana na terenie składowiska odpadów. Wsadem do przygotowania kompostu są w znacznej części odwodnione osady ściekowe z przyległej do składowiska miejskiej oczyszczalni ścieków dla miasta Lipno, zmieszane w odpowiednich proporcjach z materiałami strukturotwórczymi takimi jak: odpady z terenów zielonych (parki, skwery), odpady zielone z rolnictwa w tym słoma jako niezbędny wsad w procesie technologicznym produkcji kompostu opartego na bazie osadów ściekowych z oczyszczalni ścieków m. Lipna.
Zastosowana została technologia kompostowni pryzmowej dwustopniowej. Pierwszy stopień realizowany jest w hali zadaszonej o wymiarach 10x45m z 2 pryzmami o wymiarach: podstawa 3,0m, wysokość 1,5m, korona 1,0m. Objętość jednej pryzmy o długości wynosi 135m3 . Całkowita objętość dwóch pryzm- 267,0 m3. Ilość mieszaniny kompostowej przypadającej na jeden cykl: 3500 m3 /13= 714,00≈ 269 m3/ cykl.
W hali kompostowni przebiega faza grzejna kompostownia, przez okres ok. 28 dni. Kompost w hali jest przerzucany w celu natlenienia mieszanki kompostowej.
Drugi stopień realizowany jest na uszczelnionym placu, z płyt betonowych o wymiarach 40 x 35 m. Płyty układane są na podsypce żwirowej ułożonej na izolacji poziomej z folii PEHD grubości 2,5 mm w spadku około 2% o kierunku nachylenia do rowu z kolektorem odprowadzającym grawitacyjne odcieki do studni zbiorczej systemu kanalizacji odciekowej składowiska. Ze studni odcieki odprowadzane są do przepompowni odcieków i dalej do zbiornika odcieków.
Na placu uformowane są 4 pryzmy w wymiarach: szerokość podstawy 7,0 m, wysokość 3,5 m, korona 1,0m. Objętość jednej pryzmy 10,0 x 38= 380m3, objętość 4 pryzm 4 x 380 = 1520m3.
Pryzmy przykryte są warstwą 150 mm dojrzałego kompostu. Ilość kompostu dojrzałego potrzebna do pokrycia pryzm: 2,5 x 38 x 4 = 380m3.
Na placu kompostowania w okresie ok. 60 dni następuje dojrzewanie kompostu. Ostatnim etapem jest proces uzdatniania kompostu polegający na przesianiu dojrzałego kompostu przez sito i wyselekcjonowanie z masy kompostu materiałów nie rozłożonych i złożenie gotowego kompostu w pryzmę. Na placu przewidziane jest miejsce do przygotowania kompostu z sitem bębnowym, teren do układania pryzm i teren do składowania kompostu dojrzałego. Pryzmy kompostowe przykrywane są folią dla podniesienia temperatury i zabezpieczeniem pryzmy przez warunkami atmosferycznymi oraz emisją substancji odorowych do powietrza.
Czas przetrzymywania kompostu na placu pryzmowym – 60 dni.
Ilość cykli w roku 365/60 = 6,08 = 6 cykli.
Objętość kompostu dla 1 cyklu 9285/6 = 1547 m3.
Czas dojrzewania kompostu – 90 dni.
Ilość cykli w roku 365/4 = 4 cykle.
Objętość kompostu dla 1 cyklu 9285/4 = 2321 m3
Do dojrzewania kompostu służyć będzie plac technologiczny z płyt betonowych o wymiarach
40 x 20 m, na którym uformowana jest 1 pryzma o wymiarach: szerokość podstawy 18,0 m, wysokość 3,5 m, objętość pryzmy 18,0 x 3,5 x 38 = 2394,0 m3.
Równolegle do krawędzi płyty dojrzewania kompostu (wydzielony pas drogowy) przebiega rów kotwiący geomembranę, która stanowi jednocześnie rów do odprowadzania odcieków z placu kompostowania do systemu kanalizacji odciekowej. Niwelata terenu powoduje spływ odcieków z placu dojrzewania, w kierunku wiaty odwadniania osadów ściekowych w taki sposób, że wszystkie wody odciekowe z hali kompostowej i placu kompostowego poprzez trzy rury drenażowe PEHD Ǿ 225 wprowadzone są do systemu kanalizacji wód odciekowych terenu przemysłowego składowiska. Powstały w procesie kompostowania ( po uzdatnieniu) kompost nie nadający się do wykorzystania, zostanie zawrócony na początek procesu kompostowania. A jeżeli nie będzie spełniał wymagań do dalszej przeróbki ( szkło, części metalowe itp.) będzie składowany w kwaterach składowiska.
Wyprodukowane partie kompostu ( każdorazowo badane) spełniające wymagania określone w przepisach prawa są przekazywane odbiorcom zewnętrznym na cele wykorzystania rolniczego do ulepszania gruntów ornych i/lub do pielęgnacji terenów zielonych na terenach zurbanizowanych. Przewiduje się również wykorzystanie kompostu w celach rekultywacji terenów zdegradowanych.
Tabela 17: Miejsce magazynowania odpadów przed poddaniem ich procesowi kompostowania.
L.p. |
Miejsce magazynowania |
Magazynowane odpady |
Charakterystyka miejsca magazynowania |
Przeznaczenie magazynowanych odpadów |
1. |
Hala magazynowo-techniczna boks na słomę i odpady z terenów zielonych |
kod 02 01 03 – odpadowa masa roślinna (np. słoma) |
Utwardzone wyznaczone miejsce w boksie na odpady zielone i słomę |
Materiał wsadowy do procesu kompostowania |
|
|
kod 20 02 01 – odpady ulegające biodegradacji ( odpady z terenów zielonych) |
Utwardzone wyznaczone miejsce w boksie na odpady zielone i słomę |
Materiał wsadowy do procesu kompostowania |
STANOWISKO DEMONTAŻU ODPADÓW GABARYTOWYCH
Stanowisko znajduje się na utwardzonym placu w pobliżu hali magazynowo-technicznej.
Na stanowisku dokonywany jest ręczny demontaż odpadów gabarytowych (pralki, lodówki, meble itp.) oraz podział odpadów, na frakcje do odzysku lub balast. Do demontażu wykorzystywane są narzędzia: palnik acetylenowy, piła tarczowa, szlifierka kątowa, młot udarowy, zestaw narzędzi ręcznych.
Tabela 18: Miejsce magazynowania odpadów przed poddaniem ich procesowi demontażu
L.p. |
Miejsce magazynowania |
Magazynowane odpady |
Charakterystyka miejsca magazynowania |
Przeznaczenie magazynowych odpadów |
1. |
Wyznaczone miejsce na terenie zakładu |
20 03 07 – odpady wielkogabarytowe |
Utwardzone wyznaczone miejsce przy kontenerach na odpady niebezpieczne |
Część odpadów zostanie poddana procesowi demontażu, część będzie przekazane następnemu posiadaczowi celem odzysku i recyklingu lub jako balast składowania na składowisku
|
KWATERY SKŁADOWISKA ODPADÓW INNYCH NIŻ NIEBEZPIECZNE I
OBOJĘTNE
Na kwaterach mogą być składowane odpady wymienione w pkt III.2 niniejszego pozwolenia.
Z uwagi, że składowisko jest nowym obiektem budowlanym jest na uwadze konieczność ochrony folii uszczelniającej podłoże składowiska, podczas rozpoczęcia eksploatacji. Pierwszą dolną warstwę odpadów otwiera się począwszy od wjazdu do kwatery. Warstwa ta ma miąższość 1 do 1,5 m. Mamy na uwadze to, by kompaktor nie poruszał się bezpośrednio po warstwie drenażowej, lecz po warstwie dowiezionych odpadów. Dlatego składowanie odpadów odbywa się metodą „od czoła’’, a w której kompaktor rozgarnia dowiezione odpady formując wymaganą warstwę przed sobą.
Każda warstwa grubości ok. 1 m ( od 0,4 do 1,0 m – w zależności od ilości dostarczonych odpadów na dobę) jest budowana w oparciu o sporządzony przez kierownika składowiska plan „ działek dobowych’’. Wielkości dziennych działek roboczych to 12,5 m na 12,5 m. Powierzchnia bieżącej działki roboczej odpowiada zapotrzebowaniu terenu dla złożenia dziennej ilości odpadów. Po wyładunku z samochodów odpady są rozplantowywane w warstwie maks. do 0,5 m grubości, a następnie zagęszczane do grubości warstwy około 0,25m, przez min. 5-krotny przejazd kompaktora. Kolejno nakładane na siebie cienkie warstwy zagęszczonych odpadów dają na koniec dnia roboczego jedną zagęszczoną warstwę o grubości ok. 1,0m.
Każda warstwa jest przesypywana 20 cm warstwą izolacyjną z gruntu pozyskanego na terenie składowiska lub odpadów przeznaczonych do wykorzystywania jako warstwy izolacyjne eksploatowanego składowiska pod koniec każdego dnia eksploatacji składowiska. Powierzchnia warstw izolacyjnych po zagęszczeniu jest równa, bez zagęszczeń i wzniesień.
Wody odciekowe powstające w szczelnej niecce składowiska przesączające się przez złoże odpadów ujmowane są systemem rur drenarskich PEHD śr. 300 mm (korektor główny) oraz zbieracze perforowane na 2/3 obwodu, śr. 225 mm. Drenaż odcieków ułożony został w warstwie żwirowej drenażu płytowego gr. 40 cm na całej powierzchni obu kwater nad płaszczem uszczelniającym. Kolektor główny odprowadza grawitacyjne odcieki do studni i za pomocą pomp są one przepompowywane do naziemnego zbiornika na odcieki, z którego część systemem zraszania zawracana jest na składowisko a w przypadku ich nadmiaru rurociągiem przesyłane są do miejskiej oczyszczalni.
Z uwagi na niewysokie składowanie odpadów oraz niewielkie powstawanie biogazu w okresie eksploatacji przewiduje się zainstalowanie studni odgazowujących w końcowej fazie składowania (studnie wiercone wypełnione grubym kruszywem).
Przed przystąpieniem do rekultywacji studnie zostały obudowane kręgami żelbetowymi Ǿ 1000 z pokrywą żelbetową z kominkiem wentylacyjnym.
Tabela 19: Miejsca magazynowania odpadów przed składowaniem ich w kwaterach składowiska
L.p. |
miejsce magazynowania |
magazynowane odpady |
charakterystyka miejsca magazynowania |
przeznaczenie magazynowanych odpadów |
1.
|
wyznaczone
miejsce w
pobliżu
użytkowanej
kwatery
składowiska |
01 04 08 –odpady żwiru lub skruszone skały inne niż wymienione w 01 04 07 |
Wyznaczone
miejsce w
pobliżu w
eksploatowanej
kwatery
składowiska dla
gromadzenia
odpadów
inertnych
luzem |
Wykorzystywane
jako warstwy
izolacyjne
eksploatowanego
składowiska
odpadów |
2.
|
01 04 09 – odpadowe piaski i iły |
|||
3.
|
03 01 05 – trociny, wióra, ścinki, drewno, płyta wiórowa i fornir inne niż wymienione w 03 01 04 |
|||
4.
|
03 03 01 – odpady z kory i drewna |
|||
5.
|
10 0101- żużle, popioły paleniskowe i pyły z kotłów |
|||
6.
|
10 13 14 –odpady betonowe i szlam betonowy |
|||
7.
|
17 01 01- odpady betonu i gruz betonowy z rozbiórki i remontów |
|||
8. |
17 01 02- gruz ceglany |
|||
9.
|
17 01 07- odpady materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia inne niż wymienione w 17 01 06 |
|||
10.
|
17 01 82- inne nie wymienione odpady |
|||
11.
|
17 05 04- gleba i ziemia, w tym kamienie i inne niż wymienione w 17 05 03 |
|||
12. |
19 08 01- skratki |
|||
13.
|
19 08 02- zawartość piaskowników |
|||
14.
|
19 12 09- minerały (np. piasek, kamienie) |
|||
15.
|
20 02 02- gleba i ziemia w tym kamienie |
|||
16. |
20 03 03- odpady z czyszczenia ulic i placów |
Odpady niebezpieczne składowane są w wyznaczonym miejscu na składowisku w mobilnym punkcie materiałów niebezpiecznych.
Żużyty sprzęt RTV – AGD jest składowany w wyznaczonym miejscu na składowisku następnie jest odbierany przez firmę recyklingową do dalszego odzysku. Zbierany jest raz na kwartał po uprzednim powiadomieniu mieszkańców według oddzielnego harmonogramu.
Pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów są o poj. 1100L i występują w trzech kolorach: - żółty – opakowania z tworzyw sztucznych - niebieski – opakowania z papieru i tektury - zielony – opakowania ze szkła
Pojemniki rozmieszczone są na terenie całego miasta: - os. Sikorskiego - os. Armii Krajowej - os. Jagiellonów - os. Reymonta - os. Korczaka - os. Południe - os. Kwiatów (domków jednorodzinnych) Selektywna zbiórka odpadów odbywa się dwa razy w tygodniu w poniedziałki i piątki. Pojemniki do odpadów zmieszanych komunalnych dostępne są o różnych pojemnościach: - 110L – ocynkowany bez kółek - 80L – plastikowy na kółkach - 120L - plastikowy na kółkach - 240L - plastikowy na kółkach - 1100L - plastikowy na kółkach
Zmieszane odpady komunalne odbierane są od mieszkańców domków jednorodzinnych z częstotliwością co dwa tygodnie według ustalonego harmonogramu natomiast pochodzące z osiedli odbierane są co drugi dzień.
Składowisko odpadów komunalnych w Lipnie
Wykaz urządzeń do segregowania i unieszkodliwiania odpadów znajdujących się na składowisku odpadów komunalnych w Lipnie:
- maszyna zrębkująca
- maszyna do rozdrabniania słomy
- maszyna do mieszania składników kompostu o poj. 10m³ z wydłużonym przenośnikiem taśmowym
- maszyna do mieszania kompostu na pryzmach – aerator pryzm materiałów organicznych
- sito bębnowe do uzdatniania kompostu – maszyna o napędzie z własnego silnika elektrycznego o mocy 10 KW
- bęben sitowy
- sortownia odpadów z selektywnej zbiórki
- prasa PR8M do papieru, tworzyw sztucznych, butelek PET
- mobilny punkt zbiórki odpadów niebezpiecznych
- metalowe pojemniki o poj. 1100 dm³
- śmieciarka MAN
- wywrotka Renault
- ładowarka HT 285
- ciągnik Pronar
- Kompaktor
- spycharka DT 75
Sprzęt znajdujący się na składowisku odpadów komunalnych w Lipnie.
Pojemność całkowita składowiska. Składowisko oraz obiekty zaplecza zlokalizowane są na ogrodzonym od otoczenia obszarze o powierzchni około 4,25 ha, stanowiącym obszar po dawnym wyrobisku żwiru i piasku oraz teren w otoczeniu wyrobiska. Cały obszar stanowi obecnie nieużytek. Łączna powierzchnia składowania odpadów w obrysie krawędzi wewnętrznych koron kwater składowania wynosi 2,65 ha, w tym: kwatera nr I – 1,28 ha i kwatera nr II – 1,37 ha. Pojemność łączna składowiska wynosi około 225550,0 m3. Wydajność instalacji wynosić będzie 199 080 Mg w tym: kwatera I – 81 280 Mg i kwatera II – 90 390 Mg. Zakładając 30 letni okres użytkowania średnia dzienna wydajność średnia dzienna wydajność składowiska wynosi 25,5 Mg/dobę, a roczna obliczeniowa objętość przyjmowanych odpadów 27 650 m3 /rok. Rocznie na składowisko będzie trafiać ok. 10 000 Mg odpadów. Do kompostowania skierowanych zostanie ok. 2 000 Mg/rok osadów ściekowych, ok. 200 Mg odpadów z terenów zielonych i ok. 550 Mg odpadów z rolnictwa ( głównie słomy), natomiast na linię sortowniczą ok. 1200 Mg/rok.
Ogółem do zakładu trafi na: składowisko: 199 080 Mg odpadów ( w 30 letnim okresie) kompostownię: 70 500 Mg odpadów ( w 30 letnim okresie) sortownię: 35 640 Mg odpadów ( w 30 letnim okresie)
Użytkowanie składowiska nastąpiło dnia 01 maja 2007 roku.
Instalacjami służącymi do odzysku odpadów są:
Kompostownia w skład której wchodzą następujące obiekty:
wiata stalowa do odwadniania osadów
pow. Zabudowy – 86,5 m2
pow. użytkowa – 78,3 m²
kubatura – 458,5 m3
plac kompostowy, który obejmuje:
pas drogowy
plac wstępnego składowania
plac składowania kompostu
plac uzdatniania kompostu
hala kompostowania
pow. zabudowy – 426,8 m2
pow. użytkowa – 412,3 m2
kubatura – 2172,5 m3
oraz urządzenia pomocnicze do produkcji kompostu:
maszyna zrębkująca
maszyna do rozdrabniania słomy
bęben sitowy
maszyna do mieszania składników kompostu o poj. 10,0 m3 z wydłużonym przenośnikiem taśmowym
maszyna do mieszania kompostu na pryzmach – aerator pryzm materiałów organicznych
sito bębnowe do uzdatniania kompostu – maszyna o napędzie z własnego elektrycznego o mocy 10 KW.
Linia sortownicza w skład której wchodzą następujące urządzenia:
- sortownia odpadów z selektywnej zbiórki, która obejmuje:
stanowisko sortownicze dwu stanowiskowe
lej zasypowy z przenośnikiem podającym
transporter podający
kabina sortownicza: 3600x5100x3620 mm – zamykana, ogrzewana i wentylowana
Parametry techniczne sortowni:
szerokość użytkowa taśmy – 1000 mm
rodzaj napędu – motoreduktor
prędkość taśmy – 0,05 – 03 m/s
moc – 2,2 kW, 22 obr/min
- prasa PR8M do papieru, tworzyw sztucznych, butelek PET
- mobilny punkt zbiórki odpadów niebezpiecznych
- metalowe pojemniki o poj. 1100 dm3.
Obiekty wchodzące w skład kompleksu zaplecza socjalno - technicznego:
- budynek administracyjno – socjalny zawierający natryski, szatnie, zespół sanitarny dla całej obsługi wysypiska, zaplecze kuchenne i jadalnię
- waga samochodowa – przy budynku administracyjno – socjalnym – niezbędne wyposażenie do kontroli masy przyjmowanych odpadów
- hala magazynowo-techniczna (w skład, której wchodzą: kotłownia, warsztat techniczny, hala sortowni, prasy, boksy na szkło, magazyn surowców wtórnych (plastik, makulatura, odpady zielone, słoma)
- brodzik dezynfekcyjny (na drodze wyjazdowej ze składowiska)
- obiekty gospodarki ściekowej (zbiornik na odcieki, system zraszania, przepompownia odcieków, zbiornik bezodpływowy na ścieki bytowe)
- drogi wewnętrzne z parkingiem
- ogrodzenie (betonowe, słupki żelbetonowe, drut kolczasty)
- oświetlenie (5-7 lamp oświetleniowych)
- zaopatrzenie w energię elektryczną (stacja transformatorowa z oczyszczalni ścieków) i cieplną (kotłownia)
- sprzęt pracujący na wysypisku: kompaktor, zestaw ciągnikowy, samochód ciężarowy z przyczepą.
Zgodnie z założeniami projektowymi na składowisko dostarczane są wyłącznie odpady inne niż niebezpieczne o charakterze odpadów komunalnych oraz odpady ściekowe z pobliskiej oczyszczalni ścieków (kompostowanie). Oddziaływanie tego rodzaju odpadów na środowisko jest zdecydowanie mniejsze niż odpadów niebezpiecznych.
Na składowisko trafiają również wysegregowane odpady po wstępnej „selekcji u źródła”. Po przesortowaniu i sprasowaniu odpady te są gromadzone w specjalnych boksach, a następnie przekazywane do skupu.
Planowana jest rozbudowa linii sortowniczej w instalacji – składowisko odpadów komunalnych oraz przystosowanie istniejącej kwatery składowiska odpadów komunalnych do usypywania kopca energetycznego w miejscowości Lipno przy ul. Kardynała Wyszyńskiego 52. Modernizacja istniejącego obiektu polegać będzie przede wszystkim na rozbudowie linii segregacji zbieranych odpadów, przygotowaniu kwatery nr 2 do usytuowania w niej kopca bioenergetycznego oraz rozbudowie instalacji ujmowania i przetwarzania biogazu w procesie energetycznej przemiany w energię elektryczną i cieplną (II etap rozbudowy obiektu).
Technologia opierać się będzie o model kompleksowej gospodarki odpadami na terenie miasta i gmin ościennych uwzględniający:
- selektywną zbiórkę odpadów u źródła ich powstawania ( szkło, papier, tworzywa sztuczne, metale),
- sortowanie odpadów na terenie składowiska, na linii sortowniczej (dotyczy odpadów zmieszanych i po selektywnej zbiórce),
- eksploatację kopca bioenergetycznego, na który dostarczane będą odpady organiczne z linii sortowniczej, odpady organiczne (głównie zielone) wyodrębnione na terenie miasta i zwartej zabudowy miejskiej oraz osady ściekowe z miejskiej oczyszczalni ścieków w Lipnie i oczyszczalni ścieków gmin powiatu lipnowskiego, - składowanie na kwaterze nr 1 pozostałej części odpadów komunalnych oraz balastu po segregacji.
W oparciu o nowo wybudowane składowisko odpadów w Lipnie planuje się utworzenie Międzygminnego Kompleksu Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych opartego o kompleks Unieszkodliwiania Odpadów Lipno powiat golubsko-dobrzyński: gm. Zbójno powiat lipnowski:m. Lipno, m. i gm. Dobrzyń n/Wisłą, m. i gm. Skępe, gm. Bobrowniki, gm. Chrostkowo, gm. Kikół, gm. Lipno, gm. Tłuchowo, gm. Wielgie powiat włocławski gm. Fabianki. Kompleks ten będzie obsługiwał ok. 98 tyś. mieszkańców.
Zbieranie i transport na terenie gminy i miasta Lipna:
- Zakład Obsługi Komunalnej ( ul. Wyszyńskiego , 87-600 Lipno)
- SITA Płocka Gospodarka Komunalna Spółka z o.o. ( ul. Przemysłowa 31, 09-400 Płock)
- PH i UW „HATRIC” Agaty Ziemińskiej ( ul. 22-go Stycznia 30, 87-600 Lipno)
- Szymański Wiesław (os. Marii Curie - Skłodowskiej C-17)
Obecnie istniejące problemy na terenie Gminy Miasta Lipno:
niska efektywność gromadzenia odpadów opakowaniowych,
nie w pełni zorganizowanego systemu gromadzenia i unieszkodliwiania odpadów biodegradowalnych, wielkogabarytowych, budowlanych, niebezpiecznych, zużytego sprzętu AGD i odpadów elektronicznych,
mały udział mieszkańców objętych zorganizowanym systemem selektywnej zbiórki odpadów.
Powyższe fakty, powszechne dla większości terenów wiejskich i małych gmin miejsko-wiejskich, w związku z realizacją ustawowych obowiązków gmin wymagają systematycznych zmian ukierunkowanych na:
zapobieganie i minimalizację powstawania odpadów,
poddawanie odzyskowi odpadów, których powstawania w danych warunkach techniczno – ekonomicznych nie da się uniknąć,
unieszkodliwianie odpadów,
bezpieczne dla zdrowia ludzkiego i środowiska składowanie odpadów, których nie da się z uwagi na warunki techniczno – ekonomiczne poddać odzyskowi bądź unieszkodliwić.
Ochrona środowiska przed odpadami powinna być traktowana jako priorytetowe zadanie, ponieważ odpady stanowią źródło zanieczyszczeń wszystkich elementów środowiska. Podany powyżej cel ekologiczny do 2015 roku jest zgodny z celem nadrzędnym polityki ekologicznej państwa w odniesieniu do gospodarki odpadami (zapobieganie powstawaniu odpadów, odzysk surowców i ponowne wykorzystanie odpadów, bezpieczne dla środowiska końcowe unieszkodliwianie odpadów niewykorzystanych).
Opracowanie Gminnego Planu Gospodarki odpadami, zgodnego z wytycznymi Wojewódzkiego planu gospodarki odpadami 2010 (Wpgo 2010) ma na celu dojście do systemu gospodarki odpadami zgodnego z zasadą zrównoważonego rozwoju, w którym w pełni realizowane są zasady gospodarki odpadami, a szczególnie zasada postępowania z odpadami zgodnie z hierarchią gospodarki odpadami.
Pierwszą zasadą jest zapobieganie i minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów oraz ograniczenia ich właściwości niebezpiecznych. Druga zasada to wykorzystanie właściwości materiałowych i energetycznych odpadów, a w przypadku gdy odpadów nie można poddać procesom odzysku ich unieszkodliwianie. Składowanie odpadów generalnie traktowane jest jako najmniej pożądany sposób postępowania z odpadami.
Zgodnie z polityką ekologiczną państwa przyjęte zostały następujące cele główne:
Podnoszenie świadomości ekologicznej obywateli, w szczególności w zakresie minimalizacji wytwarzania odpadów.
Wprowadzanie systemowej gospodarki odpadami komunalnymi w układzie ponadlokalnym.
Wdrażanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów.
Podniesienie skuteczności selektywnej zbiórki odpadów ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji.
Wdrażanie selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych.
Redukcja w odpadach kierowanych na składowisko zawartości składników biodegradowalnych.
Podjęcie działań, mających na celu modernizację składowiska odpadów, wyznaczonego w WPGO, w celu deponowania na nim odpadów poakcyjnych.
Zintensyfikowanie działań skierowanych na zapobieganie zanieczyszczeniu odpadami lasów, terenów przy trasach przelotowych i terenów przylegających do cieków wodnych.
Celem nadrzędnym polityki ekologicznej w zakresie gospodarowania odpadami na obszarze Gminy Miasta Lipno jest zapobieganie powstawaniu odpadów, przy rozwiązywaniu problemu odpadów „u źródła”, odzyskiwanie surowców i ponowne wykorzystanie odpadów oraz bezpieczne dla środowiska końcowe unieszkodliwianie odpadów nie wykorzystanych w inny sposób. Warunkiem realizacji tego celu jest zmniejszenie materiało- i energiochłonności produkcji (stosowanie czystych technologii), wykorzystywanie alternatywnych odnawialnych źródeł energii, stosowanie pełnego „cyklu życia” produktu (produkcji, transportu, opakowania, użytkowania, ewentualnego ponownego wykorzystania i unieszkodliwiania).
W świetle powyższego celem gminnego planu gospodarki odpadami jest określenie zakresu zadań koniecznych do zapewnienia zintegrowanej gospodarki odpadami na obszarze regionu, w sposób zapewniający ochronę wszystkich elementów środowiska, z uwzględnieniem obecnych i przyszłych możliwości technicznych, organizacyjnych oraz uwarunkowań ekonomicznych, jak również z uwzględnieniem poziomu technicznego istniejącej infrastruktury.
Cele na lata 2008 – 2015 r.
Deponowanie na składowisku nie więcej niż 51 % wszystkich odpadów komunalnych.
Skierowanie w roku 2010 na składowisko nie więcej niż 75 % (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995).
Skierowanie w roku 2013 na składowisko nie więcej niż 50 % (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995).
Osiągnięcie w roku 2010 zakładanych poziomów recyklingu poszczególnych odpadów opakowaniowych:
opakowania z papieru i tektury: 50 %,
opakowania ze szkła: 45 %,
opakowania z tworzyw sztucznych: 30 %,
opakowania z aluminium: 40 %,
opakowania stalowe: 20 %,
opakowania wielomateriałowe: 30 %.
Osiągnięcie w roku 2010 zakładanych poziomów odzysku poszczególnych odpadów:
odpady wielkogabarytowe: 50 %,
odpady budowlane: 40 %,
odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych): 50 %.
Osiągnięcie w roku 2014 zakładanych poziomów odzysku poszczególnych odpadów:
odpady wielkogabarytowe: 70 %,
odpady budowlane: 60 %,
odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych): 80 %.
Prognozę zmian w zakresie ilości wytwarzanych odpadów oparto o wskaźniki i wytyczne zawarte w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami 2010.
Wskaźnik wytwarzania odpadów na rok 2010 przyjęto na poziomie ok.131 kg/M/rok.
W składzie morfologicznym odpadów nie przewiduje się wystąpienia istotnych zmian.
Prognozowane ilości odpadów do wytworzenia w roku 2010 dla powiatu lipnowskiego wynoszą 8947 Mg/rok. (Źródło: Urząd Marszałkowski- „Odpady komunalne na terenie województwa kujawsko – pomorskiego: koncepcja gospodarowania”).
Prognozowana analiza morfologiczna odpadów komunalnych zawarta jest w poniższej tabeli.
Tabela 20. Prognozowany podział na strumienie jakościowe odpadów komunalnych województwa kujawsko-pomorskiego dla roku 2010 (%)
Lp.
|
Strumień odpadów komunalnych
|
Średnia zawartość frakcji strumieni w odpadach komunalnych w 2010 r (%) |
Prognozowany bilans odpadów
(Mg/rok) |
1 |
Odpady ulegające biodegradacji |
18,1 |
91 340 |
2 |
Papier i tektura |
17,9 |
90 330 |
3 |
Opakowania wielomateriałowe |
1,3 |
6 560 |
4 |
Tworzywa sztuczne |
13,5 |
68 126 |
5 |
Tekstylia |
2,5 |
12 616 |
6 |
Szkło |
8,5 |
42 894 |
7 |
Metale |
3,5 |
17 662 |
8 |
Odpady mineralne |
3,4 |
17 158 |
9 |
Drobna frakcja popiołowa |
7,4 |
37 343 |
10 |
Odpady wielkogabarytowe |
5,9 |
29 774 |
11 |
Odpady budowlane |
17,4 |
87 807 |
12 |
Odpady niebezpieczne |
0,6 |
3 029 |
|
RAZEM |
100,0 |
504 639 |
Źródło: wartości szacunkowe wg „Programu ochrony środowiska województwa kujawsko-pomorskiego na lata 2003-2006
Skład morfologiczny odpadów komunalnych w 2010 r. nie będzie się zasadniczo różnił. Przewiduje się wzrost udziału opakowań szklanych oraz opakowań z papieru i tektury na rzecz zmniejszenia ilości opakowań z tworzyw sztucznych.
Przewiduje się również wzrost ilości wytwarzanych odpadów budowlanych. Udział
odpadów ulegających biodegradacji będzie się stabilizować z niewielką tendencją
spadkową.
Zgodnie z przyjętymi celami Gminnego Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Miasta Lipna oraz po określeniu prognozy rodzajów i ilości odpadów wytwarzanych należy zaproponować konstrukcję Zintegrowanego Systemu Gospodarki Odpadami.
Zintegrowane systemy gospodarowania odpadami cechują się powiązaniem poszczególnych elementów w całość – pozwalając na bezpieczne dla zdrowia ludzkiego i środowiska unieszkodliwienie pozostałości (odpadów) powstających w związku z działalnością człowieka.
Na zintegrowane systemy składają się następujące zadania (elementy):
Prewencja i minimalizacja powstawania odpadów.
Gromadzenie i transport odpadów,
Unieszkodliwianie odpadów.
Tak więc docelowy schemat gospodarowania odpadami na terenie Gminy i Miasta Lipno powinien wyglądać następująco:
Przedstawiony powyżej schemat implikuje sposób postępowania z odpadami na terenie Gminy Miasta Lipna:
Każde gospodarstwo domowe powinno zostać wyposażone w pojemnik do gromadzenia odpadów zmieszanych.
Każde gospodarstwo domowe powinno prowadzić selektywne gromadzenie odpadów w rozbiciu na następujące frakcje:
odpady opakowaniowe (papier, opakowania szklane, metale, tworzywa sztuczne itp.)
odpady biologiczne,
odpady niebezpieczne,
odpady wielkogabarytowe,
odpady budowlane.
Gromadzone selektywnie przez mieszkańców frakcje odpadów powinny być gromadzone bezpośrednio w gospodarstwach domowych w tzw. systemie „u źródła”.
Jednostki organizacyjne posiadające odpowiednie zezwolenia na transport odpadów powinny z ustaloną częstotliwością odbierać zgromadzone przez mieszkańców różne frakcje odpadów i odwozić je do miejsc przeznaczenia.
Władze Gminy powinny zapewnić możliwość składowania odpadów zmieszanych na odpowiednio urządzonym składowisku odpadów – wyposażonym w wagę, brodzik dezynfekcyjny, system monitoringu i zabezpieczeń przed negatywnym wpływem odcieków ze składowiska.
Władze Gminy powinny zapewnić możliwość czasowego magazynowania odpadów opakowaniowych, odpadów niebezpiecznych w specjalistycznych kontenerach, odpadów budowlanych i wielkogabarytowych.
Postęp cywilizacji, dynamiczny wzrost zaludnienia oraz konieczność zaspokajania coraz to większych potrzeb ludzi sprawia, iż masa odpadów narasta lawinowo. Konsumpcyjny styl życia oznacza zużywanie wielkich ilości artykułów jednorazowego użytku oraz opakowań. Opakowania, pod względem wagi, stanowią do 50 % odpadów wytwarzanych w gospodarstwach domowych. Liczba ta uzmysławia skalę problemu. Ze względu edukacyjny charakter tego zadania jego szczegółowy opis znajduje się w załączeniu.
Gromadzenie odpadów w miejscu powstawania stanowi pierwsze ogniwo systemu ich usuwania i unieszkodliwiania. Usuwanie odpadów z mieszkań oraz sposób ich przechowywania na terenie nieruchomości mają znaczący wpływ na czystość i stan sanitarny osiedli, a tym samym na poziom życia mieszkańców. Gromadzenie odpadów powinno stanowić etap krótkotrwały i przejściowy.
Dla warunków klimatycznych Polski za optymalną częstotliwość wywozu przyjmuje się:
dla centrów usługowo-handlowych - codziennie,
dla budownictwa zwartego i osiedlowego - 2 razy w tygodniu,
dla budownictwa jednorodzinnego - 1 raz w tygodniu,
dla budownictwa zagrodowego (rozproszonego) - 1 raz w miesiącu.
Odpady gromadzi się w różnego rodzaju i wielkości zbiornikach przenośnych, przetaczanych lub przesypowych oraz w workach plastikowych. Korzystanie ze zbiorników stałych ze względów sanitarnych oraz technicznych jest niedopuszczalne.
Posiadanie odpowiedniego sprzętu do gromadzenia i transportu odpadów komunalnych zmieszanych nie gwarantuje osiągnięcia zamierzonego celu. Koniecznym jest podjęcie następujących dodatkowych działań:
Systematyczne podnoszenie poziomu świadomości na temat szkodliwości niekontrolowanego pozbywania się odpadów poprzez ich spalanie w piecach CO lub na powierzchni ziemi oraz wyrzucania ich w miejscach do tego nie przeznaczonych,
Opracowanie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy i Miasta Lipna i podjęcie odpowiedniej uchwały Rady Gminy w celu jego zatwierdzenia,
Opracowanie i wdrożenie ewidencji:
zbiorników bezodpływowych w celu kontroli częstotliwości ich opróżniania oraz w celu opracowania planu rozwoju sieci kanalizacyjnej,
przydomowych oczyszczalni ścieków w celu kontroli częstotliwości i sposobu pozbywania się komunalnych osadów ściekowych oraz w celu opracowania planu rozwoju sieci kanalizacyjnej,
umów zawartych na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości w celu kontroli wykonywania przez właścicieli nieruchomości i przedsiębiorców obowiązków wynikających z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku na terenie gmin.
Opracowanie, druk lub wykorzystanie istniejących ulotek i plakatów dotyczących zagrożeń ze strony odpadów i ich dystrybucja poprzez sołtysów,
Podanie do publicznej wiadomości nazw firm posiadających odpowiednie pozwolenia na transport i unieszkodliwianie odpadów na terenie Gminy,
Utworzenie porozumienia gmin lub związku gmin w celu organizacji systemu gospodarki odpadami komunalnymi w układzie ponadgminnym oraz wspólnych przedsięwzięć,
Planowanie i realizacja rozwiązań kompleksowych, zintegrowanych, uwzględniających wszystkie wytwarzane odpady możliwe do wspólnego zagospodarowania.
Najskuteczniejszą, a zarazem najtrudniejszą formą selektywnej zbiórki odpadów jest zbiórka „u źródła”, tj. indywidualna zbiórka na każdej posesji. Zaletą tej formy jest otrzymanie czystych, jednorodnych odpadów, wadą duża liczba zbiorników lub worków foliowych i rozbudowany system transportu. Selekcja „u źródła” jest formą elastyczną, umożliwiającą stopniowe dochodzenie do coraz bardziej precyzyjnego selekcjonowania.
Aby móc w pełni określić ilości i rodzaje pojemników, kontenerów, czy worków do gromadzenia poszczególnych frakcji odpadów opakowaniowych należy wziąć pod uwagę następujące elementy:
RODZAJ ZABUDOWY,
ILOŚĆ ODPADÓW,
CZĘSTOTLIWOŚĆ WYWOZU ODPADÓW.
Na terenie Gminy Miasta Lipna będą gromadzone i transportowane następujące odpady opakowaniowe:
papier i tektura,
opakowania szklane (białe i kolorowe),
tworzywa sztuczne,
opakowania aluminiowe,
opakowania stalowe,
opakowania wielomateriałowe (kartoniki po sokach, mleku).
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dn. 25 października 2005 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami opakowaniowymi (Dz. U. z dn. 31 października 2005 r.) odpady opakowaniowe z papieru zbiera się do pojemników w kolorze niebieskim, oznakowanych napisem „PAPIER”, wykonanych z materiałów trudnopalnych, zabezpieczonych przed zwilgoceniem. W obiektach użyteczności publicznej dopuszcza się zbieranie odpadów opakowaniowych z papieru do pojemników wykonanych z tektury falistej, worków papierowych lub worków z tworzyw sztucznych.
Odpady opakowaniowe ze szkła (z wyłączeniem ampułek) zbiera się do dwóch rodzajów pojemników:
szkło bezbarwne do pojemników w kolorze białym, oznakowanych napisem „SZKŁO BEZBARWNE”
szkło kolorowe do pojemników w kolorze zielonym, oznakowanych napisem „SZKŁO KOLOROWE”.
Odpady opakowaniowe z metali i tworzyw sztucznych oraz odpady opakowaniowe wielomateriałowe zbiera się do pojemników w kolorze żółtym, oznakowanych napisem „METALE, TWORZYWA SZTUCZNE” wykonanych z materiałów trudnopalnych.
W przypadku zbierania odpadów opakowaniowych, w terminach określonych przez podmiot dokonujący zbierania tych odpadów dopuszcza się zbieranie odpadów opakowaniowych do worków wykonanych z tworzyw sztucznych.
Podstawowym zadaniem w zakresie gospodarki wszystkimi grupami odpadów niebezpiecznych na terenie Gminy Miasta Lipna musi być weryfikacja szacunkowych ilości poszczególnych grup odpadów.
Gospodarka odpadami niebezpiecznymi na tym terenie obejmuje następujące zagadnienia:
Gospodarka odpadami niebezpiecznymi znajdującymi się w odpadach komunalnych;
Gospodarka odpadami niebezpiecznymi wytwarzanymi przez podmioty gospodarcze w wyniku prowadzonej działalności.
Podmioty gospodarcze prowadzące działalność w wyniku, której powstają odpady niebezpieczne, są obowiązane do uzyskania stosownych decyzji, pozwoleń zgodnie z przepisami ustawy o odpadach. Wytwórca odpadów niebezpiecznych, jak i również posiadacz w/w odpadów jest zobowiązany do prowadzenia ilościowej i jakościowej ewidencji odpadów zgodnie z katalogiem odpadów. Transport odpadów niebezpiecznych powinien być prowadzony zgodnie z zapisami określonymi w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie zakresu i sposobu stosowania przepisów o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych do transportu odpadów niebezpiecznych oraz ustawie z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych. Odpady niebezpieczne powstające na terenie Gminy Miasta Lipna mogą być poddawane procesom odzysku lub unieszkodliwiania tylko w instalacjach spełniających wymagania wynikające z przepisów prawa. Większość podmiotów gospodarczych na terenie miasta zleca gospodarkę odpadami niebezpiecznymi firmom posiadającym stosowne zezwolenie
Do odpadów zawierających substancje stwarzające szczególne zagrożenia dla środowiska zaliczamy: odpady zawierające PCB, zawierające azbest, baterie i akumulatory, oleje odpadowe, odpady medyczne, odpady weterynaryjne.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz planami wyższego szczebla i przyjętymi celami gminnego planu gospodarki odpadami dla Gminy Miasta Lipna planowane jest skierowanie w roku 2010 na składowiska do 75% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995) oraz w roku 2013 do 50% całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995).
W związku z koniecznością osiągania wyznaczonych limitów ilości odpadów biodegradowalnych poddawanych procesom unieszkodliwiania innego niż składowanie - planowane jest prowadzenie przez mieszkańców gminy kompostowania odpadów ulegających biodegradacji przy użyciu kompostowników przydomowych (głównie w zabudowie zagrodowej i jednorodzinnej).
Zakłada się sukcesywną minimalizację powstawania bioodpadów głównie poprzez kompostowanie przydomowe. Planowane metody zbierania odpadów ulegających biodegradacji:
bezpośrednio z domostw (zabudowa jednorodzinna)
poprzez bezpośrednią dostawę bioodpadów do obiektów unieszkodliwiania (głównie z pielęgnacji terenów zielonych).
Odpady z kompostowników przydomowych po procesie kompostowania (głównie w zabudowie zagrodowej) mogą być wykorzystywane jako nawóz np. w ogrodach przydomowych.
Odpady wielkogabarytowe należą do specyficznych odpadów, których wymiary nie pozwalają na umieszczenie ich w tradycyjnych pojemnikach na odpady komunalne. Proponuje się, aby odpady wielkogabarytowe powstające komunalnych były odbierane w czasie okresowych zbiórek – w cyklu półrocznym. W czasie tych zbiórek odbierane będą odpady wielkogabarytowe tylko z gospodarstw domowych. W grupie odbieranych odpadów powinien się znaleźć przede wszystkim sprzęt AGD i RTV oraz wyposażenie mieszkań.
Wszystkie zebrane odpady wielkogabarytowe przed ostatecznym unieszkodliwieniem muszą zostać rozdrobnione, a także winny być wydzielone z nich elementy do dalszej przeróbki. Niektóre z nich, np. lodówki zawierają substancje i elementy szczególnie szkodliwe. Należy je w sposób bezpieczny dla środowiska usunąć i unieszkodliwić. W związku z tym powinny one trafiać do odpowiedniego punktu demontażu.
Osiągnięcie założonych celów w zakresie gospodarowania odpadami z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej wymaga realizacji następujących działań:
− rozwinięcie infrastruktury technicznej selektywnego zbierania, przetwarzania oraz odzysku,
− kontrola właściwego postępowania z odpadami.
W ramach Gminnego Planu Gospodarki Odpadami założono funkcjonowanie Zbiorczych Punktów Selektywnego Gromadzenia (centra recyklingu).
„Są to miejsca ogrodzone, strzeżone, wyposażone w szereg kontenerów oraz pojemników i obsługujące znaczny teren (ok. 10 - 25 tys. mieszkańców). Do punktów tych mieszkańcy mogą przynosić - dowozić, przeważnie bezpłatnie, różnego rodzaju odpady z gospodarstw domowych. Takie punkty są ważnymi centrami odzysku surowców wtórnych, umożliwiające odbiór znacznie większej gamy surowców niż system „kontener w sąsiedztwie”. Oprócz podstawowych odpadów użytkowych (makulatura, szkło, tworzywa, złom metalowy) odbierane są tu:
odpady niebezpieczne,
odpady wielkogabarytowe,
odpady budowlane,
odpady z ogrodów i terenów zielonych”
Zgodnie z definicją odzysku zawartą w ustawie o odpadach, jako „Odzysk - rozumie się przez to wszelkie działania, niestwarzające zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska, polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub w części, lub prowadzące do odzyskania z odpadów substancji, materiałów lub energii i ich wykorzystania, określone w załączniku nr 5 do ustawy o odpadach”. Na terenie Gminy Miasta Lipna odpady opakowaniowe, wielkogabarytowe, budowlane, niebezpieczne, biodegradowalne, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny nie są i nie będą przetwarzane, lecz jedynie przygotowywane do formy handlowej. Selektywnie zebrane odpady opakowaniowe, wielkogabarytowe, budowlane będą czasowo magazynowane na terenie Gminnego Centrum Recyklingu (GCR), gdzie będą dosortowywane, prasowane i belowane (w celu zmniejszenia ich objętości).
Zebrane selektywnie przez mieszkańców Gminy surowce opakowaniowe będą zwożone do Gminnego Centrum Recyklingu zlokalizowanego w Lipnie ul. Wyszyńskiego 52 – Składowisko Odpadów Komunalnych - tam złożone a następnie odbierane transportem odbiorców do dalszego przetwarzania. Odpady opakowaniowe z terenu Gminy Miasta Lipna odbierane będą przez recyklerów ostatecznych lub też przez podmioty posiadające odpowiednie uprawnienia do odbioru odpadów opakowaniowych.
Każda dostawa musi być ewidencjonowana odpowiednią kartą przekazania odpadów i fakturą, a także kartami ewidencji odpadów.
Kompostowanie jest biotermicznym procesem przerobu odpadów biologicznych, w którym do rozkładu substancji organicznych wykorzystuje się pracę drobnoustrojów. Im zawdzięczamy naturalne procesy tworzenia się gleb pozwalające na rozwój życia roślinnego. Kompostowanie odpadów jest więc w najszerszym ujęciu naśladownictwem procesów występujących w przyrodzie. Przez rozwiązania techniczne procesy te intensyfikujemy, stwarzając optymalne warunki dla przemian metabolicznych.
Koszty inwestycyjne będą ponoszone przez właściciela i użytkownika instalacji oraz podmioty prowadzące działalność w zakresie zbierania, transportu, odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów komunalnych. Zakres przewidywanych inwestycji obejmujących nie tylko obiekty infrastruktury, ale także maszyny i urządzenia stanowiące środki trwałe (samochód specjalistyczny, maszyny i urządzenia, pojemniki) powinien być przedmiotem studium wykonalności poszczególnych inwestycji. Celem tej analizy jest określenie realności wykonania zamierzonych przedsięwzięć zarówno pod kątem ich sfinansowania, jak i konsekwencji finansowych wdrożenia, a więc poziomu niezbędnych do pokrycia kosztów eksploatacji cen usług. Koszty inwestycji mogą być pokrywane z następujących źródeł:
opłaty odbiorców usług - stanowią dość pewne źródło środków finansowych pod warunkiem, że ich poziom pozwala na pokrycie całości kosztów eksploatacyjnych i inwestycyjnych w skali roku;
środki własne budżetu gminy - jest to najtańszy, bo bezzwrotny, dotacyjny środek finansowy. Konieczne jest uwzględnienie tego typu wydatków w budżetach gmin, co powoduje, że wydatki takie muszą być odpowiednio wcześniej planowane (najpóźniej jesienią na kolejny rok);
dotacje ze źródeł zewnętrznych - dotacje ze źródeł unijnych oraz Mechanizmu Finansowego EOG i Norweskiego Mechanizmu Finansowego, a także źródeł krajowych głównie z narodowego i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska;
pożyczki z funduszy celowych i kredyty preferencyjne - są podstawowym źródłem środków na inwestycje w dziedzinie ochrony środowiska w warunkach polskich. Pożyczek udziela Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz na zbliżonych zasadach fundusze wojewódzkie.
komercyjne kredyty bankowe - ze względu na duże koszty finansowe związane z oprocentowaniem, kredyty komercyjne nie powinny być brane pod uwagę jako podstawowe źródła finansowania inwestycji, lecz jako uzupełnienie środków z pożyczek preferencyjnych. Samorządy są obecnie postrzegane przez banki jako interesujący i wiarygodni klienci, stąd dostęp do kredytów jest coraz łatwiejszy.
emisja obligacji komunalnych - emisja papierów wartościowych jest jeszcze jednym sposobem zadłużania w celu pozyskania kapitału. Obligacje mogą być emitowane w przypadku, jeżeli dają szansę pozyskania środków taniej niż kredyty bankowe, a pożyczki preferencyjne nie są możliwe do pozyskania.
udział kapitałowy lub akcyjny - polega na objęciu udziałów finansowych w przedsięwzięciu inwestycyjnym przez podmioty prywatne lub publicznych inwestorów instytucjonalnych (fundusze inwestycyjne).
Koszty eksploatacyjne będą ponoszone przez mieszkańców gminy oraz właściciela i użytkownika instalacji. Podstawowym źródłem przychodów są opłaty za wywóz odpadów i opłaty za ich przyjęcie do składowania bądź unieszkodliwienia. Uzupełniającymi źródłami przychodów są wpływy z tytułu sprzedaży materiałów i surowców:
surowców wtórnych,
kompostu.
Coraz częściej za przychody uważa się również uniknięte koszty transportu, składowania lub przerobu odpadów w efekcie działań związanych z minimalizacją i unikaniem powstawania odpadów (akcje edukacyjne).
Prawidłowo przyjęta i stosowana cena usuwania i składowania odpadów powinna uwzględniać:
pokrycie całości kosztów związanych z bieżącą, technologiczną i organizacyjną eksploatacją elementów gospodarki odpadami,
pokrycie kosztów finansowych inwestycji jako zwrot zobowiązań zaciągniętych przy realizacji inwestycji (spłata odsetek, rat kapitałowych, wykup obligacji),
rozsądny zysk przedsiębiorstw realizujących usługi.
Ponadto, zgodnie z ustawą o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (t.j. Dz.U. z 2001.62.628 z późn. zmianami), cena przyjęcia odpadów na składowisko powinna uwzględniać w szczególności koszty budowy, eksploatacji, zamknięcia, rekultywacji, monitorowania i nadzorowania składowiska odpadów (art. 61). Należy również uwzględnić opłatę za gospodarcze korzystanie ze środowiska – umieszczenie odpadów na składowisku. W Rozporządzeniu RM w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska, dla niesegregowanych odpadów komunalnych stawka ta wynosi 14,42 zł/Mg.
Koszty segregacji (odzysku) surowców wtórnych ze strumienia odpadów komunalnych mogą być:
dofinansowane z budżetu gminy,
dodatkowym elementem cenotwórczym opłaty za przyjęcie odpadów na składowisko lub ich odzysk /unieszkodliwienie - koszty w tym przypadku są przenoszone bezpośrednio na wytwórców odpadów (mieszkańców i jednostki organizacyjne).
Wśród możliwych do zastosowania innych źródeł finansowania działań można zasygnalizować:
„opłaty produktowe - rozumie się przez to opłatę obliczaną i wpłacaną za opakowania w przypadku wprowadzania na rynek krajowy produktów w opakowaniach, o których mowa w załączniku nr 1 do ustawy, a także opłatę obliczaną i wpłacaną w przypadku wprowadzania na rynek krajowy produktów wymienionych w załącznikach nr 2 i 3 do ustawy, z wyłączeniem akumulatorów kwasowo-ołowiowych” (Ustawa o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej z dnia 11 maja 2001 r. (Dz. U. z 2001 r. Nr 63 poz. 639 z późn. zm.)),
Zgodnie z art. 29 ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej z dnia 11 maja 2001 r. (Dz. U. z 2001 r. Nr 63 poz. 639 z późn. zm.), wpływy z tytułu opłaty produktowej od wprowadzenia na rynek krajowy produktów w opakowaniach wymienionych w załączniku nr 1 do ustawy są gromadzone na odrębnym rachunku bankowym Narodowego Funduszu. W terminach do dnia 31 maja oraz do dnia 30 listopada roku kalendarzowego następującego po roku, którego opłata dotyczy, Narodowy Fundusz przekazuje 70% zgromadzonych środków wojewódzkim funduszom. Z kolei Wojewódzkie fundusze, w terminach do dnia 30 czerwca oraz do dnia 15 grudnia przekazują gminom (związkom gmin) powyższe środki, proporcjonalnie do ilości odpadów opakowaniowych przekazanych do odzysku i recyklingu, wykazanych w sprawozdaniach, składanych przez gminę. Środki te, muszą być wydatkowane przez gminę zgodnie z art. 29 ust. 5 na cele:
odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych,
edukacji ekologicznej dotyczącej selektywnego zbierania i recyklingu odpadów opakowaniowych.
8.3. Środki Unii Europejskiej
- Fundusz Spójności,
- Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego - Europejski Fundusz Rolny
8.4. HARMONOGRAM I SPOSÓB FINANSOWANIA REALIZACJI ZADAŃ DO ROKU 2010 Z PERSPEKTYWĄ 2011-2013
Tabela 21: Realizacja zadań
Lp |
Opis działań |
Jednostki odpowiedzialne |
Źródła finansowania |
1. |
Opracowanie aktualizacji gminnych planów gospodarki odpadami |
samorządy gminne |
samorządy gminne |
2. |
samorządy gminne |
samorządy gminne PROW |
|
|
Zamykanie i rekultywacja składowisk odpadów na których składowane są odpady komunalne |
|
|
3. |
samorządy gminne |
samorządy gminne |
|
|
Inwentaryzacja i likwidacja „dzikich” wysypisk odpadów |
|
|
4. |
samorządy gminne |
samorządy gminne |
|
|
Tworzenie Gminnych Punktów Zbierania Odpadów niebezpiecznych (GPZON) |
|
|
5. |
podmioty gospodarcze samorządy gminne |
podmioty gospodarcze samorządy gminne |
|
|
Organizacja systemu zbiórki, transportu i magazynowania odpadów medycznych i weterynaryjnych |
|
|
6. |
samorządy gminne |
fundusze ekologiczne, środki własne podmiotów gospodarczych |
|
|
Badanie morfologii pod kątem ilości odzyskiwania poszczególnych frakcji zarządzający składowiskiem, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Realizacja krajowego planu gospodarki odpadami będzie oceniana w oparciu o sprawozdania z realizacji wojewódzkich planów gospodarki odpadami, natomiast w celu monitorowania osiągania celów założonych w Kpgo określonych zostało szereg wskaźników. Do określenia wartości niektórych wskaźników będą wykorzystywane dane ze sprawozdań z realizacji wojewódzkich, powiatowych i gminnych planów gospodarki odpadami. W związku z powyższym monitoring planu prowadzony będzie w oparciu o wybrane wskaźniki z tabeli zgodnie ze specyfiką naszego województwa.
Lp |
Informacje o wytwarzaniu i gospodarowaniu odpadami
|
Jednostka
|
Ogólne |
|
|
|
Odpady komunalne |
|
27.
|
Odsetek mieszkańców objętych zorganizowanym systemem zbierania odpadów komunalnych |
% |
28. |
Masa zebranych odpadów komunalnych – ogółem |
Mln Mg |
29. |
Masa odpadów komunalnych zebranych selektywnie |
Mln Mg |
30. |
Masa odpadów komunalnych zebranych jako zmieszane odpady komunalne |
Mln Mg |
31.
|
Odsetek masy odpadów komunalnych zebranych jako zmieszane, poddanych przetwarzaniu metodami mechaniczno-biologicznymi |
% |
34.
|
Odsetek masy odpadów komunalnych zebranych jako zmieszane odpady komunalne, składowanych bez przetwarzania |
% |
35.
|
Odsetek masy odpadów komunalnych zebranych selektywnie poddanych recyklingowi (bez recyklingu organicznego) |
% |
36.
|
Odsetek masy odpadów komunalnych zebranych selektywnie, poddanych recyklingowi organicznego |
% |
39.
|
Odsetek masy odpadów komunalnych zebranych selektywnie, poddanych unieszkodliwianiu (poza składowaniem) |
% |
40.
|
Odsetek masy odpadów komunalnych zebranych selektywnie, poddanych składowaniu |
% |
41.
|
Masa odpadów komunalnych ulegających biodegradacji składowanych na składowiskach odpadów |
mln Mg |
42.
|
Iloraz masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji składowanych na składowiskach odpadów i masy tychże odpadów wytworzonych 1995 r. |
% |
45.
|
Pozostała do wypełnienia pojemność składowisk odpadów, na których są składowane odpady komunalne – ogółem |
m³ |
48.
|
Moce przerobowe instalacji do biologiczno-mechanicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych |
mln Mg |
|
Komunalne osady ściekowe |
|
87. |
Masa wytworzonych komunalnych osadów ściekowych |
tys. Mg |
88.
|
Odsetek masy wytworzonych komunalnych osadów ściekowych poddanych przetwarzaniu metodami biologicznymi |
% |
89.
|
Odsetek masy wytworzonych komunalnych osadów ściekowych poddanych przetwarzaniu metodami termicznymi |
% |
90.
|
Odsetek masy wytworzonych komunalnych osadów ściekowych bezpośrednio wykorzystywanych w rolnictwie |
% |
91.
|
Odsetek masy wytworzonych komunalnych osadów ściekowych bezpośrednio wykorzystywanych w innych zastosowaniach |
% |
92.
|
Odsetek masy wytworzonych komunalnych osadów ściekowych składowanych bez przetworzenia na składowiskach odpadów |
% |
Źródło: Krajowy plan gospodarki odpadami 2010
Analiza oddziaływania projektu aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami Gminy Miasta
Lipno wskazuje, że Plan w większości powodować będzie skutki pozytywne dla
środowiska. Nieliczne negatywne skutki związane mogą być z :
· oddziaływaniem istniejącego składowiska odpadów na lokalne
środowisko;
· oddziaływaniem źródeł emisji zanieczyszczeń do powietrza w tym
odorów (składowiska, oczyszczalnia).
W zakresie odpadów komunalnych, za optymalny system unieszkodliwiania
odpadów uznano w Planie prowadzenie segregacji odpadów na składowiskach
i w systemie „u źródła”, kompostowania odpadów organicznych. Proponowane
rozwiązania są w pełni zasadne, tak z ekologicznego jak i ekonomicznego
punktu widzenia oraz z uwagi na lokalne uwarunkowania.
W zakresie unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych Plan przewiduje
kierowanie odpadów na istniejące, wydzielone w tym celu i odpowiednio
zabezpieczone kwatery na składowisku komunalnym oraz przekazywanie do unieszkodliwiania firmom specjalistycznym.
Plan przewiduje stały monitoring (kontrolę realizacji) obejmujący:
· rodzaje i ilości wytwarzanych odpadów,
· gospodarowanie poszczególnymi rodzajami odpadów,
· instalacje służące do odzysku i unieszkodliwiania odpadów.
Celem nadrzędnym aktualizowanego Planu jest zapobieganie powstawaniu odpadów,
selektywna zbiórka odpadów w systemie „u źródła”, odzyskiwanie surowców
i ponowne wykorzystanie odpadów oraz bezpieczne dla środowiska końcowe
unieszkodliwianie nie wykorzystanych odpadów w specjalnych,
przystosowanych do tego celu instalacjach.
Zakłada się, że składowanie odpadów będzie ostatecznym elementem
wdrażanych systemów gospodarki odpadami w gminach.
Wpływ składowiska odpadów na składowisko.
W obrębie obszaru przeznaczonego na lokalizację przedsięwzięcia warunki hydrogeologiczne są zróżnicowane. W części północnej (północna cześć obu kwater wraz z placem kompostowym) dominuje kompleks utworów gliniastych, które stanowią naturalna barierę geologiczną przed przenikaniem zanieczyszczeń z powierzchni terenu w głąb gruntu. Współczynnik przepuszczalności wynosi wg badań laboratoryjnych (za^. Nr 9c) - k = 1,68 10’10 m/s, Odpowiada to gruntom bardzo słabo przepuszczalnym lub praktycznie nieprzepuszczalnym (iły - wg klasyfikacji Pazdry )
Miąższość pierwszej warstwy glin wynosi ok. 3 m. Poniżej stwierdzono występowanie cienkiej wkładki utworów piaszczystych (piaski pylaste, gliniaste, z przewarstwieniem piasku drobnoziarnistego), a głębiej zalega miąższy kompleks gliniasty i ilasty- do 60 m.p.p.t. (na podstawie profilu archiwalnego studni głębinowej).
Obecność wód gruntowych w sondzie OW-5 oraz sączenia w OW-3 wynikają z możliwości przesączania się wód w miejscach lokalnych zapiaszczeń glin (okna hydrogeologiczne). Charakter warstwy wodonośnej nie wskazuje na przepływ wód podziemnych. Warstwa wodonośna jest zawieszona na glinach.
W procesie migracji zanieczyszczeń większe znaczenie odgrywa składowa pionowa niż pozioma. Zanieczyszczenie nie wykazuje zatem tendencji do rozprzestrzeniania się poza obręb składowiska. W związku z obecnością słaboprzepuszczalnych utworów gliniastych zanieczyszczenia ulegają sorpcji i tym samym całkowity czas ich migracji ulega znacznemu wydłużeniu. Dla obliczeń przesączania wody (bez uwzględnienia procesów sorpcji) przez warstwy glin wykorzystano wzór Bindenmana (A. Kleczkowski 1984):
V,,= 1/n,, \w k [m/d}
gdzie:
Va - prędkość przesączania wody
k - współczynnik filtracji - przyjęto na podstawie wyników badań, k = 0,0000145 m/d
ne - porowatość efektywna - przyjęto (w/g Pazdro 1983) dla glin ne = 0,25
w - średnia roczna infiltracja = 0,000635 m/d, przy wskaźniku infiltracji 0,4 (wg Pazdro 1983) i opadzie rocznym 540 mm
Przy przyjętych założeniach prędkość przesączania wynosi:
Va = 0.263 m/rok
Czas przesączania przez warstwę słabo przepuszczalnych glin, o miąższości 3 m (miąższość pierwszej warstwy glin) wynosi:
T=m/Va= 11,4lat
Biorąc pod uwagę ewentualne przesączanie się wód do głębszego poziomu wodonośnego, eksploatowanego na ujęciu czas ten ulegnie znacznemu wydłużeniu ze względu na miąższość warstwy glin i iłów dochodzącą do 50 m (T = 190 lat).
Mając na uwadze tak długi okres czasu na przesączanie się zanieczyszczeń do warstwy wodonośnej oraz uwzględniając współczynnik retardacji, wydłużający ten czas, w przypadku niektórych związków do ok. 200- 300 lat zagrożenie ewentualnego zanieczyszczenia wód gruntowych pod tym względem określić można jako marginalne i nieistotne. Należy zauważyć, że warstwa wodonośna eksploatowana na ujęciu izolowana jest od utworów piaszczystych 53,8 metrowym kompleksem utworów spoistych (w tym 21,6 m utworów ilastych), a samo ujecie położone jest w kierunku przeciwnym do spływu wód gruntowych (kierunek spływu w stronę południową i południowo - zachodnią). Z całą pewnością, tak duży kompleks utworów nieprzepuszczalnych jest skuteczna bariera przed ewentualnym zanieczyszczeniem poziomu eksploatowanego.
W południowej części dziatki, w obrębie niemal całego terenu przeznaczonego na kwaterę I oraz południowej części kwatery II wraz z zapleczem socjalno - gospodarczym warunki hydrogeologiczne są dużo mniej korzystne. Brakuje tu naturalnego ekranu izolującego w postaci utworów spoistych. Niemal cały profil geologiczny składa się z utworów piaszczysto -żwirowych, przepuszczalnych stwarzających zagrożenie ewentualnej migracji zanieczyszczeń, w przypadku awarii projektowanego uszczelnienia podłoża składowiska. Jak wskazują wyniki rozpoznania w obszarze tym wody gruntowe pojawiają się okresowo, na głębokości powyżej 10 m (tj. poniżej rzędnej 76 .m.n.p.m.). Tak głębokie położenie zwierciadła wody jest czynnikiem sprzyjającym budowie składowiska (brak bezpośredniego kontaktu dna składowiska z wodami gruntowymi) i ogranicza migracje zanieczyszczeń poza teren obiektu. Zanieczyszczenia te, o ile wystąpią będą miały tendencje do kumulowania się bezpośrednio pod podłożem składowiska (mały spadek hydrauliczny, małą prędkość filtracji, obecność na całym terenie starszego poziomu gliniastego).
Kolejnym zagadnieniem jest także udokumentowany niekorzystny wpływ istniejącego wysypiska, znajdującego się w sąsiedztwie nowopowstałego. Biorąc pod uwagę kierunek potencjalnych migracji zanieczyszczeń z istniejącego wysypiska (w stronę południową i południowo - zachodnią) nie dostrzega się jego wpływu na obecne składowisko.
Oddziaływanie nowego składowiska na środowisko gruntowo - wodne ocenia się na bardzo małe. Podczas eksploatacji zagrożenie środowiska gruntowo - wodnego może wystąpić jedynie w sytuacjach awaryjnych maszyn używanych do transportu i przemieszczania odpadów na składowisku, niewłaściwej eksploatacji składowiska i kompostowni. Podstawowym elementem zabezpieczającym środowisko gruntowo - wodne przed zanieczyszczeniem jest uszczelnienie geomembraną (podłoże kwater i placu kompostowego, zbiornik na odcieki), utwardzenie podłoża warstwą betonu (hala kompostowa, hala i magazynowo - techniczna, drogi i place manewrowe, waga samochodowa, brodzik, budynek administracyjno - socjalny)
Wobec wysokiej jakości technologii zabezpieczającej przedostawaniu się odcieków do środowiska gruntowo - wodnego (geomembrana) ryzyko zagrożenia podczas eksploatacji składowiska jak i kompostowni jest znikome.
Na etapie rekultywacji należy zastosować analogiczne do etapu realizacji środki zabezpieczające. Dla uniknięcia zagrożenia środowiska gruntowo-wodnego wykonano rowy opaskowe zewnętrzne, przykrycie warstwy odpadów materiałem uszczelniającym.
W żadnym przypadku nowopowstałe składowisko nie będzie naruszać istniejącego ekosystemu leśnego, a po rekultywacji teren składowiska będzie wkomponowany w istniejący krajobraz. Wybudowana inwestycja realizuje cele publiczne (w tym m.in. rozwiązanie problemu gospodarki odpadami dla miasta i gminy Lipno oraz gminy Kikół).
Teren działek przeznaczonych na inwestycje w części południowej kwatery I (pow. ok. 3,2 ha) porośnięty jest samosiewnymi rożnymi gatunkami drzew (głównie sosny i świerki rosnące w wyrobisku po eksploatacji kruszywa). Wiek tych drzew można określić jako 2-3 letnie. Do celów budowy kwatery dokonana została wycinka (z zachowaniem bezpieczeństwa ludzi i mienia). Drewno z wycinki zagospodarował ZOK miasta Lipna. Na w/w prace wydano Decyzje zezwalającą, na wycinkę drzewostanu (pismo Burmistrza Miasta i Gminy Lipno z dnia 18.02.2003 r).
W rejonie eksploatowanego składowiska należy spodziewać się wzmożonej działalności ptactwa i gryzoni, żywiących się odpadkami deponowanymi w części kwater komunalnych, mogących roznosić odpady i mikroorganizmy chorobotwórcze poza rejon składowiska. Podpoziomowy charakter składowiska ogranicza rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń tą drogą. Zaprojektowane ogrodzenie ochroni obszar przyległy przed przemieszczaniem się lekkiej frakcji odpadów, a tym samym uchroni pozostałą zwierzynę przed kontaktem z odpadami.
Przy zastosowaniu pasa ochronnego zieleni powstałego podczas eksploatacji przedsięwzięcia opady pyłów nie powinny mieć znaczącego wpływu na roślinność i zwierzynę zamieszkujacą w pobliskim lesie.
Podstawowymi aktami prawnymi uwzględniającymi wymogi w zakresie ochrony środowiska przed hałasem są:
Wartości progowe poziomów hałasu (Dz.U.02.8.81)
Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku.( Dz.U.98.66.436)
Tereny wokół składowiska i kompostowni nie podlegają, ochronie ze względu na hałas i dla nich dopuszczalne wartości poziomu hałasu nie są, normowane w w/w rozporządzeniach. W związku z tym dopuszczalny poziom hałasu określa się, przyjmując wartości dopuszczalne dla rodzaju terenu o zbliżonym przeznaczeniu. W najbliższym otoczeniu występują, tereny zabudowy jednorodzinnej (w odległości ok. 300 m na północ od składowiska (w większości ponad 2 km)). Istniejącymi źródłami hałasu w najbliższym sąsiedztwie są: istniejące wysypisko, linia kolejowa, droga (ul. Wyszyńskiego), oczyszczalnia ścieków. Dopuszczalne poziomy hałasu określone sposobem zagospodarowania terenu (tereny z zabudową zagrodową i zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej) wynoszą odpowiednio:
a) hałas pochodzący od dróg lub linii kolejowych:
- w czasie najmniej korzystnych 16 godzin w porze dziennej (6°°-22°°)
LaeqD=60dB
- w czasie najmniej korzystnym 8 godzin w porze nocnej (22°°-6°°)
LaeqN=50dB
b)hałas pochodzący od pozostałych obiektów i źródeł hałasu
- w czasie najmniej korzystnym 8 godzin w porze dziennej (6°°-22°°)
LaeqD=50dB
- w czasie najmniej korzystnym 8 godzin w porze nocnej (22°°-6°°)
W trakcie budowy składowiska pewnym zagrożeniem był hałas i drgania związane z pracą sprzętu ciężkiego związanego z przemieszczaniem mas ziemnych (ukształtowanie kwater wraz z ich wyprofilowaniem i uszczelnieniem, drenaż odcieków).
W związku z eksploatacją składowiska przewiduje się wzrost oddziaływania akustycznego, związanego z pracą sprzętu ciężkiego związanego z przywozem i przemieszczaniem deponowanych odpadów. Oddziaływanie akustyczne od tych urządzeń będzie niewielkie. Hałas poza tym jest redukowany naturalną ścianą lasu od strony południowej.
Źródłem hałasu w trakcie eksploatacji składowiska i kompostowni jest przede wszystkim tabor i sprzęt służący do dowozu, rozładunku, rozplantowywania i ugniatania odpadów.
Na składowisku odpadów pracują następujące sprzęty:
- kompaktor (1 szt.).
- spycharko- ładowarka (1 szt.)
- traktor z przyczepa samowyładowczą (1 szt.)
- samochód ciężarowy z przyczepą (1 szt.)
Odpady komunalne dowożone są typowymi samochodami przeznaczonymi do tego typu celów (wozy K.P-7 na bazie Stara 200) o pojemności ok. 5 m³. Średnio ilość kursów w ciągu doby należy przyjąć - ok. 5. Odpady wyładowywane z samochodów są rozgarniane i wyrównywane przez spycharko-ładowarki. Według danych literaturowych poziomy dźwięku (LpA) środków transportu ciężkiego jako źródeł hałasu wynoszą jak niżej:
- samochody ciężarowe: 83 -93 dB
- ciągniki: 85-92 dB
- kompaktory i rozdrabniacze: 85 -113 dB
- wozy oczyszczania miasta: 75 — 95 dB
- koparko- ładowarki: 85 -106 dB
(Z.Engel, J. Sadowski - ,,Hałas i wibracje w środowisku” - LOP Warszawa)
Znaczący wpływ na poziom hałasu emitowanego przez środki transportu ma:
- stan techniczny eksploatowanych samochodów - rodzaj i stan nawierzchni drogowej.
Ilość pojazdów dowożących odpady na składowisko droga Lipno-Jankowo nie wpływa zasadniczo na zmianę skali natężenia ruchu pojazdów na drodze, w stosunku do dotychczasowego.
Generalnie jednak hałas powodowany eksploatacją składowiska nie stanowi zagrożenia nawet przy najmniejszej dopuszczalnej wartości.
Do tej pory nie odnotowano żadnych skarg mieszkańców gminy na uciążliwość hałasu wynikająca z dotychczasowej eksploatacji wysypiska.
Niebagatelny wpływ na ograniczenie hałasu pochodzącego ze środków transportu ma także utrzymanie środków transportu we właściwym stanie technicznym, jak i stosowanie odpowiednich nawierzchni drogowych i utrzymywanie ich we właściwym stanie.
Generalnie funkcjonowanie przedsięwzięcia nie wpływa w zasadniczy sposób na pogorszenie klimatu akustycznego w jego otoczeniu i nie powoduje przekroczenia określonych aktualnie obowiązującymi przepisami prawnymi, dopuszczalnych poziomów hałasu przenikającego do środowiska.
Składowisko odpadów jest obiektem o emisji niezorganizowanej, która nie wymaga pozwolenia na wprowadzenie gazów i pyłów do powietrza. Na etapie eksploatacji składowiska głównym źródłem zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego jest przenoszenie się lekkiej frakcji odpadów tj. pyły, papiery, folie itp., ulatnianiu się biogazu, rozprzestrzenianiu się aerozoli mikrobiologicznych oraz w przypadku nieprawidłowej eksploatacji, zanieczyszczeń będących produktami niekontrolowanego spalania wynikających np. z samozapłonów gazu wysypiskowego. Wszystkie te oddziaływania skutecznie ogranicza podpoziomowy charakter składowiska.
Składowisko odpadów komunalnych stanowi złożony reaktor biochemiczny, w którym warunki przebiegu procesów i podaż substratów są zmienne.
Występują zarówno procesy tlenowe i beztlenowe. Faza tlenowa w przypadku składowisk zagęszczanych mechanicznie trwa krotko, zwykle od kilku do kilkunastu dni, czasem do kilku miesięcy. W gazie wysypiskowym wzrasta w tym czasie stężenie CO2, maleją stężenia 02 i N2. Reakcja jest egzotermiczna. Z chwilą zaniku tlenu środowisko zmienia się na beztlenowe, co pociąga za sobą zmianę rodzaju mikroorganizmów biorących udział^ w rozkładzie. Zaczynają dominować bakterie metanowe i biorące udział w produkcji kwasów organicznych. Skład biogazu wysypiskowego ulega ciągłym zmianom, co wiąże się ze zmiennością składu odpadów i zmiennością warunków reakcji oraz jej fazowością. Typowe odpady komunalne pod względem podatności na rozkład biochemiczny można podzielić na trzy frakcje:
łatwo rozkładalne (kuchenne, roślinne z ogrodów, papier zwykły, gazetowy),
średnio rozkładalne (papier bardziej szlachetnych gatunków, np. kredowy),
trudno rozkładalne (drewno, skóra, tworzywa sztuczne).
Model procesów fermentacyjnych opracowany przez Farquahra i Roversa, zmodyfikowany później przez Reesa, wyodrębnia następujące fazy procesów biochemicznych towarzyszących produkcji gazu:
tlenowa - mikroorganizmy tlenowe rozkładają proste substancje organiczne głównie na CO2 i H2O z wydzieleniem ciepłe; trwa ok. 2 tygodni,
beztlenowa niemetanogenna (tzw. acetogeneza lub fermentacja kwaśna) -mikroorganizmy beztlenowe rozkładają głównie węglowodory do kwasów organicznych, C02 i H2; następuje obniżenie stężenia azotu w produkowanym gazie; trwa 10-50 dni,
beztlenowa metanogenna, niestabilna - powstałe wcześniej kwasy tłuszczowe rozkładane są na CH4, H2O i CO2 odbywa się proces denitryfikacji i denitryfikacji, któremu towarzyszy wydzielanie H2S, merkaptanów, amoniaku i amin; stężenia azotu i wodoru spadają prawie do zera; trwa 180—500 dni,
beztlenowa metanogenna stabilna - powstający w tej fazie gaz składa się z metanu (50-60%) i CO2 (40-50%) oraz innych związków (m.in. kwasy organiczne, aldehydy, alkohole) w ilościach składowych; trwa do 10 lat,
beztlenowa metanogenna zanikająca - powstający gaz ma skład podobny j.w. ale produkcja biogazu zaczyna spadać odpowiednio do wyczerpywania się substratów reakcji; trwa 20-30 lat od zakończenia eksploatacji składowiska.
W wyniku rozkładu (fermentacji metanowej) z odpadów komunalnych powstaje gaz fermentacyjny, zawierający głownie metan i dwutlenek wegla, które stanowią łącznie 90-99% jego objętości. Pozostałą cześć stanowią; tlenek węgla, amoniak, siarkowodór, oraz setki różnorodnych związków organicznych, nierzadko odoroczynnych (takich jak merkaptany, aldehydy, ketony, aminy, kwasy tłuszczowe , które pomimo niskich stężeń decydują o stopniu uciążliwości składowiska dla otaczającego powietrza.
Głównymi czynnikami wpływającymi na produkcje gazu są: zawartość substancji organicznych w odpadach i ich podatność na rozkład, wilgotność i temperatura w złożu oraz obecność i aktywność mikroorganizmów (zwłaszcza bakterii metanowych).
Temperatura odpadów zależy od temperatury otoczenia oraz od warunków i przebiegu procesów rozkładu substancji organicznych. W wyniku tlenowego rozkładu w początkowej fazie składowania, której towarzyszy wydzielanie się ciepła, następuje podgrzanie odpadów do temperatury 308-330 K (im większy dostęp tlenu, tym wyższa temperatura). Temperatura optymalna dla rozwoju bakterii metanowych fermentacji mezofilnej wynosi 303-307 K.
Wilgotność odpadów stanowi jeden z gh5wnych czynników limitujących proces rozkładu materii organicznej. Optymalna wilgotność dla mikroorganizmów tlenowych i beztlenowych powinna przekraczać 50 %. Przeciętna wilgotność odpadów komunalnych wynosi 30-50%.
Ilość wydzielanego biogazu jest indywidualną cechą każdego składowiska, zależąc od składu jakościowego i ilościowego złoża (zwłaszcza od zawartości węgla organicznego), parametrów fizyko-chemicznych złoża oraz od technologii składowania (w tym sposobu izolowania ,,wierzchniego” i ,,spodniego” oraz sposobu odgazowywania).
Przeciętnie zawartość węgla organicznego w odpadach komunalnych wynosi 16-23 % suchej masy odpadów.
Główne składniki gazu wysypiskowego (tj. CH4 i CO2) należą do tzw. gazów szklarniowych, odpowiedzialnych za efekt cieplarniany (zwłaszcza CH4). Metan bierze udział również w niszczeniu powłoki ozonowej. Są gazami bezbarwnymi i bez zapachu. Metan jest lżejszy od powietrza a dwutlenek węgla cięższy - co może skutkować wypieraniem powietrza z zagłębieniach terenu i studzienek.
Metan stwarza dodatkowo zagrożenie pożarowe i wybuchowe.
Przy braku odgazowania składowiska może pojawić się niekontrolowana migracja gazu na terenach otaczających składowisko (nawet do kilkuset metrów od składowiska), co może powodować zwiększenie zasięgu zanieczyszczenia powietrza, zagrożenie wybuchem, jak również szkody w procesie wegetacji roślin, spowodowane migracją CO2 i H2S oraz wypieraniem tlenu z gleby.
Oprócz emisji gazu wysypiskowego z eksploatacji składowisk wiąże się również emisja pyłów i spalin (w tym CO, NOx, węglowodorów, sadzy) powodowana pracą sprzętu obsługującego składowisko oraz transportem odpadów i materiałów izolujących. W warunkach podwyższonych prędkości wiatru może występować porywanie drobnych frakcji odpadów, co skutkować może wzrostem zapylenia powietrza w okolicy i podwyższonym opadem pyłu. źle eksploatowane składowiska odpadów komunalnych mogą; stanowić również zagrożenie dla stanu sanitarnego powietrza - uwalniając mikroorganizmy chorobotwórcze lub alergeny.
Do innych czynników przyczyniających się do stwierdzanej, ogólnej rozumianej, uciążliwości składowisk odpadów zaliczyć można:
- uciążliwość wodorowa,
- zagrożenie bakteriologiczne
- kompostowanie
Uciążliwości związane z fazą prowadzenia robót budowlanych nie są odczuwalne dla okolicznych mieszkańców, ze względu na dużą odległość do najbliższych wsi (3 km do Trzebiegoszcz, 2 km do Złotopola i Maliszewa). Pojedyncze zabudowania we wsi Złotopole usytuowane są, najbliżej w odległości ok. 300 m na północ od składowiska (budynki nie zasiedlone).
W trakcie eksploatacji składowiska i kompostowni zagrożenia bezpieczeństwa okolicznych mieszkańców nie wystąpią bezpośrednio. Nie wyklucza się jednak w bliskim otoczeniu składowiska uciążliwości zapachowej (odory) - pochodzące ze składowiska. mogą wystąpić jedynie w sytuacjach awaryjnych. W celu wyeliminowania sytuacji awaryjnych w trakcie eksploatacji obiektu należy przeprowadzić okresowe przeglądy stanu urządzeń technicznych, instalacji sanitarnych, instalacji p. poz., instalacji elektrycznych), a w razie konieczności dokonywać niezwłocznie stosownych napraw.
Na składowisku i kompostowni przewidziane jest zatrudnienie 3 osób administracyjnych i 6 osób do obsługi urządzeń i sprzętu technicznego. Dla zapewnienia ochrony ich zdrowia zalecane jest przestrzeganie przepisów BHP ogólnych i szczegółowych, co najmniej w następującym zakresie:
Kodeks pracy (Dz.U.98.21.94 - dział X Ustawa 1974.06.26)
Ogólne przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U.97.129.844)
Najwyższe dopuszczalne stężenia i natężenia czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U.98.79.513)
Badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U.96.86.39)
Szczegółowe zasady szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.
(Dz.U.96.62.285)
Bezpieczeństwo i higiena pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robot ziemnych, budowlanych i drogowych (Dz.U.01.118.1263)
>Minimalne wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz.U.02.191.1596)
>Bezpieczeństwo i higiena pracy przy stosowaniu środków chemicznych do uzdatniania wody i oczyszczania ścieków (Dz.LI.94.21.73)
Bezpieczeństwo i higiena pracy w miejskich przedsiębiorstwach (zakładach) oczyszczania (Dz.U.60.38.228)
Opracowany Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Miasta Lipna na lata 2007 – 2010r formułuje podstawowe cele, wyznacza limity dla osiągnięcia założonych celów. Założenia planu uwzględniają założenia Planu Gospodarki Odpadami Województwa Kujawsko - Pomorskiego oraz Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu lipnowskiego horyzont czasowy opracowania został określony na 2013 r. W tym okresie czasu zakłada się zmiany ilości i składu morfologicznego odpadów wytwarzanych na obszarze miasta. Czynnikami, które spowodują te zmiany będą: zmiana liczby ludności powiatu, zwiększenie konsumpcji w wyniku postępującego wzrostu gospodarczego, zwiększenie ilości zużywanych opakowań, rozwój przemysłu, zwiększenie ilości osadów ściekowych, wzrost świadomości ekologicznej społeczeństwa.
Celem opracowania planu gospodarki odpadami jest:
Stworzenie zintegrowanej sieci instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, spełniających wymagania określone w przepisach o ochronie środowiska;
Realizacja obowiązku planowania, projektowania i prowadzenia wszelkich działań mogących powodować powstawanie odpadów w taki sposób, aby zapobiegać powstawaniu odpadów lub ograniczać ich ilość, zapewniać
odzysk odpadów oraz zapewnić unieszkodliwianie odpadów, których powstaniu nie udało się zapobiec lub których nie udało się poddać odzyskowi.
Źródłami wytwarzania odpadów komunalnych są gospodarstwa domowe, obiekty infrastruktury takie jak: handel, usługi i rzemiosło, szkolnictwo, obiekty turystyczne, targowiska.
Plan gospodarki odpadami dla Gminy i Miasta Lipno zakłada, systematyczne wdrażanie systemów gospodarki odpadami.
Głównymi celami do osiągnięcia w gospodarce odpadami komunalnymi do 2013 roku są :
zapobieganie powstawaniu odpadów;
ograniczanie ilości i uciążliwości (szkodliwości) odpadów;
gospodarcze wykorzystanie odpadów;
unieszkodliwianie odpadów, z wyłączeniem składowania;
dalszy rozwój selektywnej zbiórki odpadów komunalnych;
intensyfikacja odzysku i unieszkodliwiania odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych;
kontynuacja i intensyfikacja akcji szkoleń i podnoszenia świadomości społeczne.
Wytworzył | Zaakceptował | Opublikował |
---|---|---|
Przemysław Rogeński | Przemysław Rogeński | Przemysław Rogeński |
Data publikacji | Licznik odsłon | Licznik zmian |
29 sierpnia 2007 r. 13:02 | 3195 | 35 |
Data zmiany | Typ zmiany | Użytkownik |
---|---|---|
18 listopada 2020 r. 09:00 | Dodanie pliku | Artur Rybicki |
6 listopada 2020 r. 07:40 | Edycja | Dagmara Kurto |
16 maja 2017 r. 09:56 | Edycja | Paweł Wróblewski |
16 maja 2017 r. 09:43 | Edycja | Paweł Wróblewski |
21 stycznia 2016 r. 13:23 | Edycja | Justyna Kowalska |
21 stycznia 2016 r. 13:16 | Edycja | Justyna Kowalska |
10 maja 2011 r. 13:01 | Edycja | Paweł Wróblewski |
7 stycznia 2009 r. 14:05 | Edycja | Agnieszka Chmielewska |
7 stycznia 2009 r. 13:53 | Edycja | Agnieszka Chmielewska |
7 stycznia 2009 r. 13:53 | Edycja | Agnieszka Chmielewska |